به والدین بستگی دارد که دنیایی فیزیکی و اجتماعی برای فرزندشان ایجاد کنند که مملو از دستورالعمل‌هایی برای ایجاد اتصالات بیشتر باشد و فرزندانی با ذهن منعطف تربیت کنند. سال‌ها تحقیق در زمینه علوم اعصاب و روانشناسی در هفت اصل خلاصه شده است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
۱. باغبان باشید نه یک نجار:
نجار‌ها چوب را به فرم دلخواه خود شکل می‌دهند. اما باغبان‌ها با بارور ساختن یک زمین حاصل خیر کمک می‌کنند یک گیاه خودش رشد کند.
به همین ترتیب، والدین می‌توانند فرزند خود را به یک شخص خاص مثلا یک ویولن نواز تبدیل کنند یا اینکه محیطی فراهم آورند که ضامن رشد سالم کودک در مسیر دلخواه خودش باشد. مجبور کردن کودکان به طی یک مسیر خاص می‌تواند برخلاف تصور والدین او را از موسیقی بیزار کند.
اما در رویکرد باغبان، انواعی از موسیقی گوشه و کنار خانه پخش می‌شود تا ببینید کدام یک علاقه و توجه او را جلب می‌کند. به محض اینکه بدانید چه چیزی پرورش می‌دهید میتوانید خاک را متناسب با آن تغذیه کنید تا ریشه دوانده و شکوفا شود.
۲. با کودکتان صحبت کنید برای او بسیار کتاب بخوانید:
تحقیقات نشان می‌دهد حتی وقتی کودکان تنها چند ماه سن دارند و معنای کلمات را نمی‌فهمند، مغزشان هنوز از آن‌ها استفاده می‌کند.
این امر باعث ایجاد یک بنیاد نورونی برای یادگیری در آینده می‌شود؛ بنابراین هرچه کلمات بیشتری بشنوند، تاثیر بزرگ‌تری بر آن‌ها خواهد داشت. همچنین دایره لغت و درک مطلب بهتری خواهند داشت. این یکی از فایده‌های کتاب خواندن برای کودکان است.
آموزش کلمات عاطفی (یعنی غمگین، خوشحال، کسل و غیره) بسیار مفید خواهد بود. هرچه کلمات بیشتری بدانند با انعطاف بیشتری پاسخ خواهند داد.
۳. برای کودکتان توضیح دهید:
شاید برایتان کلافه‌کننده باشد که کودکتان مدام بپرسد چرا؟ اما وقتی چیزی را برایشان توضیح می‌دهید، یک تکه جدید از دنیا را برداشته برایشان قابل پیش‌بینی ساخته‌اید. وقتی مغز بتواند به خوبی پیش‌بینی کند، بهتر عمل می‌کند.
برای داشتن فرزندانی با ذهن منعطف، در جواب چرا؟ نگویید، چون من اینطور میگم. بچه‌هایی که دلیل رفتار به شیوه خاصی را می‌فهمند بهتر می‌توانند اعمالشان را قانونمند کنند. مثلا برایش توضیح دهید نباید تمام کلوچه‌ها را بخورد، چون دل‌درد می‌گیرد و خواهر/برادرش ناراحت می‌شوند چیزی برایشان نماند.
۴. فعالیت را توصیف کنید، نه فرد را:
وقتی پسرتان توی سر دخترتان می‌زند، به او نگویید پسر بد. دقیق‌تر بگویید. مثلا بگویید: توی سر خواهرت نزن. دردش می‌گیره. ازش معذرت‌خواهی کن.
هنگام تعریف کردن هم همین کار را انجام دهید. دخترتان را دختر خوب صدا نکنید. در مورد کارش نظر دهید کار خوبی کردی که تو هم برادرتو نزدی. این نوع حرف زدن به مغز کمک می‌کند در مورد اعمال و خود فرد مفاهیم مفید‌تری بسازد. یک پیشنهاد دیگر توصیف اعمال شخصیت‌های کتاب داستان‌ها است.
۵. به کودکتان کمک کنید از شما تقلید کند:
تا به حال دقت کرده اید که بعضی فعالیت‌های روزمره برای شما (مثل تمیز کردن خانه یا از بین بردن علف‌های هرز باغچه) می‌تواند برای یک کودک بازی باشد.
بچه‌ها ذاتا با تماشا کردن، بازی کردن، و مهم‌تر از همه با تقلید از بزرگتر‌ها یاد می‌گیرند. این شیوه حس مهارت را به آن‌ها می‌دهد؛ بنابراین یک جاروی کوچک دستشان دهید و اجازه دهید از شما تقلید کنند. والدین باید احتیاط کنند، زیرا بچه‌های کوچک ممکن است رفتار‌های بد والدین را هم تقلید کنند.
۶. کودکتان را (با رعایت ایمنی) با افراد زیادی مواجه کنید:
به جز افرادی که کودک شما معمولا ملاقات می‌کند پدربزرگ یا مادربزرگ، عمه‌ها و عموها، دایی‌ها و خاله‌ها، دوستان، و دیگر کودکان سعی کنید او را با تنوع بیشتری از افراد رو به رو کنید، به خصوص در دوران نوزادی.
براساس یک تحقیق، نوزادانی که دائما با گویندگانی از زبان‌های مختلف تعامل دارند می‌توانند یک اتصال مغزی مهم کسب کنند که در آینده در یادگیری زبان‌های دیگر به آن‌ها کمک می‌کند.
بعلاوه نوزادانی که چهره‌های متنوع‌تری را می‌بینند خود را برای تشخیص و یادآوری بهتر انواع چهره‌ها در آینده آماده می‌سازند. شاید این ساده‌ترین قدم ضد نژادپرستی باشد که میتوانید بردارید.
۷. عاملیت را تشویق کنید:
بچه‌ها عاشق امتحان کردن چیز‌های مختلف به تنهایی و بدون کمک هستند. مثل لباس پوشیدن یا درست کردن پازل. این یک نکته مثبت است و حس عاملیت را به آن‌ها می‌بخشد.
حتی کار‌هایی که بدرفتاری تلقی می‌شود ممکن است تلاش کودک برای فهمیدن تاثیر آن‌ها بر دنیا باشد. وقتی کودک دوساله شما غلات صبحانه‌اش را روی زمین می‌ریزد و منتظر می‌شود آن را جمع کنید، شما را اذیت نمی‌کند. احتمالا سعی دارد چیزی در مورد جاذبه بفهمد. همچنین می‌فهمد کارهایش تاثیری روی دنیای اطراف دارد.
گاهی کنار بایسیتید و اجازه دهید فرزندتان خودش رشد کند و یاد گیرد. با این کار انعطاف‌پذیریشان افزایش می‌یابد و عواقب اعمالشان را درک می‌کنند.
توصیه های غذایی و رژیم مناسب برای تقویت حافظه کودکان:
1. سبزیجات:
سبزیجات دارای برگ سبز ،مانند اسفناج و کلم پیچ غنی از آهن و ویتامین ها هستند، که به رشد مغز در کودکان کمک فراوانی می کنند. احتمال دارد کودک شما از خوردن همه ی سبزیجات متنفر باشد، اما می توانید با استفاده از ترفندهای مختلف، سبزیجات را به غذای کودک اضافه کرده و کودکتان را به خوردن سبزیجات علاقمند کنید.
می توانید سبزیجات را به املت کودک خود اضافه کرده و یا به صورت رول با کاهو و گوجه فرنگی در ساندویچ او قرار دهید، به طوری که بچه متوجه آن ها نشود.
2. ماست:
ماست یک منبع غنی از ویتامین B و پروتئین ها است، که در بهبود عملکرد و رشد بافت های مغزی، بسیار مفید است. همچنین، ماست حاوی باکتری های پروبیوتیک است، که به بهبود و سلامت دستگاه گوارش در کودکان، کمک فراوانی می کند، توصیه می شود یک فنجان ماست را با برخی از انواع توت های تازه مخلوط کنید.
این مخلوط، یک غذای سریع، جالب و بسیار مفیدی برای کودک خواهد بود، که حتما توجه فرزند شما را جلب می کند.
3. تخم مرغ:
تخم مرغ یک منبع غنی از پروتئین و همچنین حاوی مقادیر مناسبی از کولین است. کولین، یک ماده غذایی لازم برای عملکرد صحیح و رشد مغز است.
تخم مرغ یکی از بهترین مواد غذایی است که می توان با آن غذاهای بسیار متنوعی برای کودکان درست کرد. تخم مرغ را به ساندویچ و سالاد اضافه کنید ، شما با انجام این کار ، غذای کودک خود را خوشمزه تر خواهید کرد.
4. ماهی :
ماهی نیز از جمله بهترین مواد غذایی در نظر گرفته شده برای رشد مغز در کودکان است. ماهی هایی مانند ماهی آزاد، ساردین و ماهی تن، منبع غنی از ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3 هستند. ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3، هر دو از مواد مغذی هستند جلوگیری از آسیب های حافظه ای در سنین بالاتر شده، و به طور کلی مانع از دست دادن حافظه می شود.
همچنین، اسیدهای چرب امگا 3، سیستم ایمنی بدن کودک شما را تقویت می کند. بنابراین مطمئن شوید که شما حداقل 2-3 وعده از این ماده ی غذایی را در هر هفته، در برنامه غذای کودک خود قرار داده باشید.
5. لوبیا :
تصور می شود که مصرف لوبیا برای کسانی که تحت تاثیر بیماری آسم هستند، ضرر داشته باشد، ولی لوبیا به عنوان یک منبع خوبی از پروتئین برای گیاه خواران می باشد.
اعتقاد بر این است که مصرف لوبیا مخصوصا لوبیای قرمز برای افزایش حافظه و جلوگیری از بسیاری اختلالات و شیوه زندگی همراه با آرامش کمک خواهد کرد، پس حتما لوبیا را جز اصلی غذای کودک خود قرار دهید.
6. توت :
انواع توت ها، به معنای واقعی کلمه دارای آنتی اکسیدان های با ارزشی هستند که از آسیب رادیکال های آزاد به مغز جلوگیری کرده و سطح حافظه کودک شما را بالا نگه می دارد. علاوه بر این، توت ها مقداری از ویتامین C، که باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می شود، را فراهم می کنند.
با اضافه کردن برخی از غلات مانند بلغور جو دوسر به غذاهایی که با توت برای کودک خود درست می کنید، و یا درست کردن انواع دسرهای سریع و آسان با استفاده از توت، بچه خود را در هر زمان به خوردن این ماده غذایی مفید تشویق کنید.
7. آجیل و دانه ها :
گردو، بادام، تخم کتان و دانه های روغنی را می توانید با اطمینان به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید. آجیل و دانه ها پر از پروتئین و اسیدهای چرب ضروری برای افزایش حوصله کودک شما بوده و همچنین، سیستم عصبی کودک شما را سالم نگه داشته و به عملکرد بهتر آن کمک می کند.
8. بلغور جو دوسر :
بلغور جو دوسر فقط یک غذای معمولی برای کودک شما نیست، از آن می توانید به عنوان بهترین گزینه برای صبحانه ی سرد بچه های خود استفاده کنید، زیرا بلغور جو دوسر غنی از فیبر فراوانی است. تصور بر این است که قرار دادن بلغور جو دوسر برای حفظ عروق قلب و مغز کودکان بسیار مفید است.
در واقع، مطالعات تایید کرده اند بچه ها یی که جو دوسر در وعده های غذایی خود مصرف کنند، در انجام وظایف مربوط به حافظه ی خود از دیگر بچه ها، عمل کرد بهتری خواهند داشت.
9. سیب :
در جعبه ی غذایی کودکان یک ماده ی غذایی شگفت آور و همه کاره وجود دارد که همه به خوبی با آن آشنا هستیم ، این ماده چیزی نیست به غیر از سیب. سیب یک میان وعده سریع و سالم برای کودک شما، مخصوصا زمانی که او خیلی گرسنه است، می باشد. زمانی که کودک شما گرسنه باشد، یک سیب رسیده و شیرین را با ولع خواهد خورد.
سیب حاوی آنتی اکسیدان ها ی حیاتی است که در مبارزه با زوال شناختی و فکری کودکان بسیار مفید است. اما سعی کنید سیب های سالم و بدون آفت کش ها و مواد افزودنی شیمیایی را که سلامت بچه های شما را به خطر می اندازد، استفاده کنید.
10. زردچوبه:
زردچوبه، یک ماده ی شناخته شده است که دارای خواص ضدالتهابی بوده، و یکی از بهترین موادی است که برای تقویت حافظه کودکان می توانید به رژیم غذایی آن ها اضافه کنید.
زردچوبه محتوای کورکومین بوده، که به عملکرد بهتر مغز در مبارزه با التهابات بافت مغزی کمک کرده و آن ها را در مقابل بیماری ها و پلاک های تشکیل دهنده ی آلزایمر، قوی تر و مقاوم تر می کند. اگر شما ازخوردن غذاهای هندی لذت می برید، به این دلیل است که اکثر غذاهای هندی با زردچوبه ی فراوانی آماده می شوند.