شاید آن زمانی که خانهها با شمع روشن میشدند، کسی تصور نمیکرد روزی روشنایی خانه به بخشی از تزیین آن تبدیل شود. اکنون روشهای مختلفی برای تزیین ریسه روی دیوار و نورپردازیهای مختلفی در اتاق نشیمن و آشپزخانه انجام میشود که گذشته از نوربخشی، در زیباسازی فضای داخلی خانه اثربخشند.
تا همین چند سال پیش، در همهی خانهها دو نوع لامپ بیشتر نبود. چراغهای مستطیلی مهتابی و چراغهای رشتهای که سایزهای مختلفی داشتند. مدتی موج لامپهای کممصرف بازار را فرا گرفت، اما با برملا شدن ایرادهای سلامتی و محیطزیستی این لامپها، خیلی زود جای خود را به محصولی بهتر دادند، لامپ ال ای دی.
لامپ ال ای دی چیست؟
ال ای دی (LED) مخفف عبارت light emitting diode به معنی دیود ساطعکننده نور است. هنگامی که جریان الکتریکی از دیودها میگذرد، بخشی از انرژی بهشکل نور از آن ساطع میشود. این لامپها که بعد از سال ۱۹۸۰ بهعنوان چراغ نشانگر در وسایل الکترونیکی یا تابلوهای تبلیغاتی بهکار میرفتند، بهتدریج وارد محصولات روشنایی شدند و اکنون جای خود را در خانهها باز کردهاند. بیشتر لامپها بهرنگهای مهتابی (سفید) و آفتابی (زرد) هستند که بسته به سلیقه مصرفکننده و کاربرد آن انتخاب میشوند.
مزایای لامپ ال ای دی چیست؟
مصرف کمتر انرژی:
لامپهای رشتهای که سالها به اتاقها و خانهها نور میبخشیدند، انرژی زیادی مصرف میکردند. بالاخره کارشناسان به این نتیجه رسیدند که باید جایگزین مناسبی برای آنها پیدا کنند، چراکه مصرف زیاد انرژی اصلا به نفع محیطزیست نبود. به این ترتیب لامپهای ال ای دی بهعنوان محصولاتی که با محیطزیست سازگارند، معرفی شدند.
نداشتن جیوه:
برخلاف لامپهای کممصرف که هنگام شکستن جیوه آزاد میکردند و به داشتن پرتو فرابنفش متهم بودند، در لامپهای ال ای دی خبری از پرتو مادون قرمز و فرابنفش نیست. ضمن اینکه در ساخت آنها جیوه بهکار نمیرود. بنابراین، وجود این لامپها در خانه خطری برای سلامتی بهحساب نمیآید.
طول عمر:
میتوان گفت برگ برنده ال ای دیها، طول عمر طولانی آنهاست. این لامپها بیشتر از ۳۰ هزار ساعت عمر کار میکنند و طول عمرشان ارتباطی با تعداد روشن و خاموش شدن ندارد. درواقع مدت عمر آنها به زمانی بستگی دارد که روشن بودهاند. طول عمر لامپ ال ای دی ۲۵ برابر لامپ رشتهای و ۳ برابر لامپ کممصرف است.
ثابت بودن نوردهی:
معمولا وقتی کلید لامپ کممصرف را میزدید، چند دقیقه طول میکشید تا پرنور شوند و در انتهای عمرشان هم نوردهی خوبی نداشتند. اما لامپهای ال ای دی بهمحض روشن شدن، میزان نور استاندارد خودشان را دارند و با گذشت زمان از این میزان نوردهی چیزی کم نمیشود.
تولید حرارت کم:
یکی از مشکلات لامپهای رشتهای میزان حرارت بالایی بود که در فضای اتاق تولید میکردند. حرارتی که لامپ ال ای دی تولید میکند، بسیار کم است و میتوان آنرا نادیده گرفت.
حساسیت نسبت به نوسان ولتاژ:
حتما بارها دیدهاید که با کم و زیاد شدن ولتاژ برق، نور چراغها کم و زیاد میشود. شاید نگران شوید که نوسان برق باعث سوختن لامپ بشود. اما این لامپها حساسیت کمی به تغییر ولتاژ دارند و احتمال سوختن آنها خیلی کم است. روشن و خاموش کردن زیاد هم باعث سوختن لامپ نخواهد شد.
رنگ لامپ:
بعضیها دوست دارند اطرافشان پر از رنگ سفید باشد، همان رنگ چراغ مهتابیهای قدیمی. بعضی دیگر رنگ گرم و زرد را ترجیح میدهند، یا ترکیبی از این دو. لامپها اغلب در رنگهای آفتابی یا زرد، مهتابی یا سفید و سفید یخی تولید میشود که میتوان از میان آنها انتخاب کرد. البته لامپ ال ای دی در رنگهای دیگر هم وجود دارد که کمتر مصرف میشود.
قیمت:
وقتی نوبت به قیمت خرید لامپ ال ای دی میرسد، نمیتوانیم از قیمت آن دفاع کنیم. چراکه درمقایسه با لامپهای دیگر پول بیشتری برای خرید آن میپردازیم. اما هنگامی که طول عمر، مصرف انرژی و هزینه برق مصرفی آنرا درنظر بگیریم، میبینیم خرید ال ای دی بسیار بهصرفهتر است.
انواع لامپ ال ای دی کدامند؟
لامپ حبابی:
یکی از پرمصرفترین لامپهای خانگی، لامپهای حبابی هستند. این لامپها برای سرپیچهای معمولی لوسترها مناسبند، سرپیچهایی که به E27 معروفند. ال ای دیهایی که بالاتر از ۵۰ وات باشند، برای سرپیچهای E40 مناسب خواهند بود.
شمعی و اشکی:
بعضی از لوسترها لامپ شمعی لازم دارند. برای این دسته از لوسترها لامپ ال ای دی شمعی و اشکی طراحی شده که برای سرپیچهای E14 کاملا مناسبند. لامپهای اشکی و شمعی خیلی به هم شبیه هستند، با این تفاوت که اشکیها در انتها باریک میشوند و شکل قطره اشک را بهخودشان میگیرند. انتخاب میان این دو مدل به سلیقه شما بستگی دارد.
هالوژنی:
در طراحی بعضی از خانهها و دفترهای کاری لامپ هالوژنی درنظر گرفته شده است. برای این سرپیچهای MR16 میتوان از لامپ ال ای دی هالوژنی استفاده کرد.
فیلامنتی:
لامپهای فیلامنتی ظاهر چشمنواز و زیبایی دارند. هرچند میزان نوردهی آنها ملایمتر از لامپ حبابیست، بهنظر میرسد مصرفکنندگان از لامپهای فیلامنتی استقبال خوبی کردهاند. بعضی از لوسترها برای این دسته از لامپها طراحی شدهاند، اما لامپ فیلامنتی برای لوسترهای معمولی که لامپ آنها دیده میشود هم قابلاستفاده است.
قارچی:
از اسم این لامپها میشود ظاهرشان را حدس زد. این دسته از لامپها نور مستقیمتری به محیط میبخشند و کمتر در خانهها بهکار میروند.
ریسه شلنگی و نواری:
ریسههای تزیینی طرفداران خودشان را دارند. این ریسهها بهرنگهای مختلفی هستند و دو نوع شلنگی و نواری دارند. از ریسههای ال ای دی برای نور مخفی، در سقف کاذب، زیر کابینتها، کنار تابلوها، در قاب پنجرهها، لبه باغچه، پلکان و جاهای دیگر استفاده میشود.
وال واشر:
ال ای دیهای وال واشر هم مانند ریسهها برای تزیین و طراحی ساختمان بهکار میروند، با این تفاوت که بیشترین کاربرد آنها در طراحی خارجی و نماهای بیرونی ساختمان است. وال واشر به لامپهایی گفته میشود که در قابهای باریک و پهن قرار میگیرند. این قابها اندازههای مختلفی دارند و بیشتر برای تزیین نمای خانه یا بهجای پروژکتور بهکار میرود.
پنل سقفی:
یک گزینه دیگر برای نورپردازی متفاوت ساختمان، بهره بردن از پنل سقفیست. پنل درواقع چراغ سقفی در سایز بزرگتر است که میتواند توکار یا روکار باشد. پنل سقفی در شکلهای مدور یا چهارگوش ارائه میشود.
لامپ مهتابی:
دیگر وقتش رسیده بود لامپهای مهتابی یا فلئورسنت قدیمی هم با نسخههای امروزیتر جایگزین شوند. لامپ مهتابی ال ای دی جایگزین مناسبی برای فلئورسنت قدیمیست؛ بهویژه که سرپیچ مشابهی دارد.
لامپهای ال ای دی چقدر عمر میکنند؟
یکی از بزرگترین مزایای استفاده از لامپهای LED طول عمر فوق العاده آنها به دلیل کنترل میزان حرارت تولید شده آنها است، لامپ های LED قادر به حذف گرما از طریق سینکهای حرارتی هستند که با کاهش کاهش استهلاک لومن به افزایش طول عمر لامپ کمک میکنند. یک لامپ LED خوش ساخت با مدیریت حرارتی خوب باید تا ۵۰۰۰۰ ساعت دوام بیاورد. مراقب باشید که خرده فروشان ادعاهای اغراق آمیزی در مورد طول عمر محصولات خود به شما ارائه ندهند.
میزان روشنایی یک لامپ ال ای دی چقدر است؟
روشنایی یک لامپ با واحد لومن (Lm) اندازه گیری می شود، هر چه تعداد لومنها بیشتر باشد، لامپ مورد نظر شما روشنایی بیشتری دارد. علیرغم استفاده از وات بسیار کم، LED ها میتوانند به اندازه همان منابع روشنایی سنتی نور منتشر کنند. برای راحت کردن کارها، اکثر خردهفروشها یک میزان وات معادل را ذکر میکنند تا مصرف کنندگان بتوانند چراغهای قبلی خود را با حفظ روشنایی قبلی اما مصرف انرژی کمتر تغییر دهند.
شما قبلاً هنگام خرید لامپهای جدید به دنبال وات آنها بودید، اما وات فقط میزان مصرف انرژی را اندازه گیری میکند. از آنجایی که لامپ های کم مصرف به میزان قابل توجهی وات کمتری دارند، امروزه برای انتخاب لامپهای جدید باید با توجه به میزان لومن آنها را خریداری کنیم، لومن میزان روشنایی را اندازه گیری میکند. راهنمای پایین به شما کمک میکند که به کمک یک سری داده میزان روشنایی لامپ خود را برحسب لومن و نه وات به دست آورید.
- یک لامپ ۱۵۰ واتی معادل ۲۶۰۰ لومن (lm) نور تولید میکند.
- یک لامپ ۱۰۰ واتی معادل ۱۶۰۰ لومن (lm) نور تولید میکند.
- یک لامپ ۷۵ واتی معادل ۱۱۰۰ لومن (lm) نور تولید میکند.
- یک لامپ ۶۰ واتی معادل ۸۰۰ لومن (lm) نور تولید میکند.
- یک لامپ ۴۰ واتی معادل ۴۵۰ لومن (lm) نور تولید میکند.
انواع لامپ ال ای دی براساس فناوری ساخت کدامند؟
لامپهای ال ای دی را گذشته از ظاهر و کاربرد، برحسب تکنولوژی ساخت هم تقسیمبندی کردهاند:
پاور (Power LED):
این لامپها ۱ وات و ۳ وات هستند و درواقع نسل اول ال ای دی بهشمار میروند.
اس ام دی (SMD LED):
این دسته از لامپها نوع جدیدی از ال ای دی هستند، اما طول عمر کوتاهتری دارند. اس ام دیها یک یا چند چیپ دارند که با سیم نازک طلایی به هم وصل شدهاند و بورد واحدی ندارند.
Chips on Board:
لامپهای سی او بی (COB) یک پنل نوری هستند که از تعدادی چیپ روی بورد تشکیل شدهاند.
نکات پایانی قبل از خرید لامپ ال ای دی:
میزان نوردهی لامپ ال ای دی:
یکی از مواردی که پیش از خرید لامپ باید به آن توجه کنید «مقدار روشنایی» آن است. واحد اندازهگیری مقدار نوردهی لامپ ال ای دی، شار نوری یا لومن است که با Lm نشان داده میشود. میزان لومن روی بستهبندی محصول نوشته میشود. بازه نوردهی لامپ ال ای دی متنوع است؛ پس براساس محیطی که لامپ باید آنرا روشن کند، خرید کنید.
مقدار وات که روی محصول نوشته میشود، مقدار انرژیست که لامپ برای تولید لومن ذکر شده نیاز دارد و زیر مشخصه «توان» میآید. اما آنچه مهم است میزان روشنایی است و باید قبل از خرید لامپ باید به نسبت لومن بر وات یا میزان روشنایی دقت کنید. در جدول پایین میزان روشنایی متفاوت در چند لامپ ۱۵ وات را میبینید:
لامپ ۱۵ وات |
کملیون |
بروکس |
هالی استار |
پارس شعاع توس |
میزان روشنایی / لومن |
۱۵۶۰ |
۱۴۲۵ |
۱۳۵۰ |
۱۵۵۰ |
شاخص CRI:
شاخص سی آر آی یا نمود رنگ برای بررسی کیفیت نور لامپ بهکار میرود. بالا بودن این شاخص، کیفیت بهتر نور را نشان میدهد. لامپ مناسب خانهها شاخص نمود نور بین ۸۰ تا ۹۰ نیاز دارد.
مدت ضمانت:
هر لامپی که میخرید، بسته به شرکت تولیدکننده آن لامپ، مدتی ضمانت دارد. این مدت اغلب حدود یک تا دو سال است. هنگام خرید باید بستهبندی را بررسی کنید و ببنید چقدر از مدت ضمانت آن باقی مانده است. هرچه زمان خرید شما به تاریخ تولید لامپ نزدیکتر باشد، از مدت ضمانت بیشتری بهره خواهید برد.
شرکت تولیدکننده:
لامپهای ال ای دی براساس شرکتی که آنها را تولید کرده، کیفیت متفاوتی دارند. بحث از کیفیت که باشد، به نامهایی مثل افراتاب، پارس شعاع توس، کملیون، پارس شهاب، امید پدیده، آوا، روناک و بروکس برمیخوریم که از بهترین لامپهای ال ای دی ایرانی هستند. برای نوشتن این لیست نظرات کاربران در فضای اینترنت را بررسی کردیم.
قیمت انواع لامپ ال ای دی:
قیمت لامپها باتوجه به توان و شرکت تولیدکننده تغییر میکند.قيمت لامپ ها به عوامل مختلفي بستگي دارد. از جمله عوامل موثر در قيمت مي توان به نوع لامپ ، شرکت سازنده ، ميزان روشنايي ، توان ، ابعاد و اندازه و ... اشاره کرد. به طور کلي قيمت اين لامپ ها در بازار ايران بين 5 هزار تومان تا 2 ميليون تومان است. البته لازم به ذکر است که قيمت بيشتر لامپ ها زير 200 هزار تومان است و قيمت هاي بالاتر مربوط به لامپ هاي داراي امکانات خاص است.
نقش لامپهای LED در صرفه جویی مصرف انرژی و کاهش هزینهها:
چه در یک منزل مسکونی باشید و چه در یک محیط تجاری، تامین روشنایی محیط تا ۲۰ درصد از کل مصرف انرژی شما را تشکیل میدهد. در واقع شما با تغییر دادن لامپهای خود به LED میتوانید مقدار قابل توجهی در هزینههای خود به دلیل کم شدن وات صرفه جویی کنید. LED ها همچنین عمر طولانی تری دارند، بنابراین نیازی به تعویض مکرر آنها نخواهید داشت. در واقع شما نیازی به نگرانی در مورد تعمیر و نگهداری آنها نخواهید داشت. هنگامی که لامپهای خود را به LED تغییر میدهید، در کمتر از یک سال شروع به صرفه جویی در هزینهها خواهید کرد.
آیا لامپهای ال ای دی ایمن هستند؟
بله، ال ای دیها برخلاف CFLها (لامپهای فلورسنت فشرده) حاوی جیوه نیستند. آنها همچنین گرمای نسبتا کمی از خود بروز میدهند و پس از استفاده طولانی مدت به راحتی میتوانید آنها را تعمیر یا تعویض نمائید. عدم وجود محفظه های شیشه ای و قطعات شکننده نیز احتمال شکستگی آنها را کاهش میدهد، بنابراین نگران شکستگی شیشه آنها نخواهید بود.
علت سازگار بودن لامپهای ال ای دی با محیط زیست چیست؟
استفاده از چراغ های LED باعث کاهش انتشار کربن میشود. هنگامی که لامپ های رشته ای یا CFL قدیمی خود را با LED جایگزین می کنید، اساساً سطح مضر CO2 منتشر شده در هوا را کاهش میدهید. به دلیل این که چراغ های LED انرژی کمتری مصرف میکنند، در نتیجه نیروگاهها به تولید برق کمتری نیاز دارند و برای تولید برق مصرفی سوخت فسیلی کمتری سوزانده میشود. هر چه این نیروگاهها به انرژی کمتری از طریق سوزاندن سوخت نیاز داشته باشند، انتشار کربن در محیط زیست کمتر میشود.
هم چنین بخوانید:
قیمت ، مشخصات و بررسی خرید انواع لامپ