یکی از دغدغه های مهم بانوان استفاده از ظروف مناسب برای پخت و پز است. خانم ها معمولا از ظرف های متنوعی برای آشپزی استفاده می کنند. از قابلمه های چدن گرفته تا انواع سرامیکی، گرانیتی، مسی و… . در بین موارد بالا ظروف مسی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. چرا که، هم به لحاظ سلامتی بسیار مفید خواهند بود و هم این که غذا درون این ظروف خوش طعم تر می شود.
مس، ماده ای ضروری و حیاتی در بدن محسوب می شود. عاملی که گلبول های قرمز را به وجود می آورد، همین ماده است. اگر آبی که در طول روز میل می کنید را در لیوان مسی بنوشید، وجود مس، باعث تقویت پوست و مو و تحکیم مفاصل می شود.ما در این مطلب قصد داریم نکاتی را به شما آموزش دهیم تا با خیال آسوده به خرید این وسیله ی کارآمد بپردازید. پس با ما همراه باشید.
قابلمه مسی در مقایسه با سایر ظروف آشپزخانه نیازمند مراقبت بیشتری هست.از نظر طب سنتی ظروف سفالی، سنگی، لعابی و مسی از بهترین ظروف برای پخت غذا هستند.
استفاده از ظروف مسی چه مزیتی دارد؟
یکنواخت کردن حرارت: خیلی از ظروفی که در آشپزخانه مورد استفاده هستند، هنگام قرار گرفتن روی شعله گاز حرارت را به روی سطح ظرف انتقال می دهند. اما ظروف مسی حرارت را به طور یکنواخت بر روی تمام سطح ظرف پخش می کند و در نتیجه غذا به زور یکنواخت پخته می شود.
صرفه جویی در مصرف انرژی: ظروف مسی به دلیل انتقال حرارت بالا، سبب می شوند غذا در مدت زمان کوتاهی حاضر شود. همین امر نگرانی شما از هدر رفت انرژی را کاهش می دهد و خیالتان از بابت مصرف گاز آسوده است.
حمایت از محیط زیست: هنگام استفاده از ظروف مسی عملا، اعلام می کنید که قصد حمایت از محیط زیست را دارید. چون اولا مس قابل بازیافت است و مواد اولیه اش در طبیعت به راحتی یافت می شود. ثانیا همانطور که در بالا گفته شد به دلیل این که رسانای خوبی است گرما را با سرعت بیشتری انتقال می دهد و همین امر سبب صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.
بالا بودن طول عمر: ظروف مسی برعکس ظروف تفلون و… طول عمر بیشتری دارند. چون اگر لایه ی تفلون این ظروف از بین برود، دیگر قابل استفاده نخواهند بود. اما اگر قلعِ روی ظروف مسی از بین برود، با سفیدکاری مجدد همانند روز اول خواهند شد. این کار را می توان دو با چندبار برای ظروف مسی انجام داد.
راه هایی برای شناسایی و تشخیص ظروف مسی اصل:
ساده ترین راه برای تشخیص ظروف مسی اصل کمک گرفتن از افرادی است که در این زمینه از تخصص و مهارت کافی برخوردار هستند. به عنوان مثال مسگران قدیمی و با سابقه می توانند ترفندهایی را در رابطه با تشخیص تابه ها و قابلمه های مسی با کیفیت را به شما آموزش دهند.
اما گاهی اوقات ممکن است تصمیم بگیرید خودتان قابلمه مسی را بسنجید و اصالت آن ها را مشخص نمایید. در چنین مواقعی اولین گام توجه به ویژگی های ظاهری این گونه محصولات است. معمولا ظروف مسی اصل دارای بدنه ای به رنگ سرخ و درخشان هستند که نشان دهنده خلوص مس به کار رفته در آن ها می باشد. در مقابل ظروف مسی تقلبی که معمولا از آلیاژ مس و برنج به نسبت یک به دو ساخته شده اند دارای بدنه ای به رنگ زرد و مات هستند.
یکی دیگر از راه های تشخیص ظروف مسی اصل توجه به دقت و ظرافتی است که در تولید بدنه آن به کار رفته است. ظروف مسی به طور کلی به سه دسته ماشینی، نیمه چکش کاری شده و کاملا چکش کاری شده تقسیم می شوند.
نکات کاربردی در خرید ظروفمسی:
توجه به قیمت: هنگام خرید هر کالایی توجه به قیمت مهم ترین نکته خواهد بود. هرچه مس به کار رفته در کار بیشتر باشد، مسلما قیمت هم بالاتر خواهد بود. در بازار انواع ظروف مسی براساس نیاز و سلیقه ی شما وجود دارد، از گران گرفته تا ارزان.
توجه به شفافیت کار: هنگام خرید به شفافیت بدنه ی ظرف دقت کنید. هرچه شفافیت کار بیشتر باشد نشانه ی مرغوبیت مس به کار رفته در آن است.
توجه به بدنه ی ظرف: هنگام خرید توجه کنید که بدنه ی ظرف بدون فرورفتگی، ترک خوردگی و شکستگی باشد.
دقت در ماشینی یا دست ساز بودن کار: در بازار ۲ نوع ظرف مسی وجود دارد، دست ساز و ماشینی. در ظروف دست ساز جای قلم کاری مشخص خواهد بود و سنگین تر هستند چون نشان دهنده ی این است که مقدار مس بیشتری در آن به کار رفته است. اما در ظروف ماشینی یا کارخانه ای اثری از قلم کاری را مشاهده نخواهید کرد و سطح کار صاف و صیقلی خواهد بود. اگر قصد خرید دارید، سعی کنید ظروف دست ساز را انتخاب نمایید چون علاوه بر کیفیت، به لحاظ زینتی هم بسیار زیباتر هستند.
آماده سازی قابلمه مسی قبل از اولین استفاده:
بسیاری از مردم تصور می کنند فرایندهای آماده سازی تنها مربوط به تابه های چدنی است، در حالی که سایر ظروف همچون تابه ها و قابلمه های نچسب نیز قبل از اولین استفاده باید آماده شوند. اما سوال اینجاست که آیا قابلمه مسی نیز نیازمند آماده سازی قبل از اولین استفاده هستند؟ پاسخ مثبت است، قابلمه مسی قبل از اولین استفاده باید آماده شوند و دستور العمل آماده سازی آن ها نیز با توجه به روکش داخلی ممکن است در مدل های گوناگون متفاوت باشد.
ظروف مسی قدیمی بدون روکش عایق داخلی بیشتر دارای جنبه های تزیینی هستند و با توجه به خطرات ناشی از نفوذ سرب به غذا در پخت و پز مورد استفاده قرار نمی گیرند. بنابراین این گونه ظروف نیازمند آماده سازی نیستند و فقط کافیست بدنه آن ها را هر چند وقت یک بار بشویید تا درخشش و جذابیت خود را حفظ کند.
ظروف مسی با روکش داخلی از جنس قلع به منظور پخت انواع غذا مورد استفاده قرار می گیرند، اما با توجه به خاصیت ضد چسبندگی فلز قلع نیاز به آماده سازی ندارند. جالب است بدانید روکش قلع بر خلاف روکش های تفلون به هیچ وجه مواد شیمیایی را به غذا منتقل نمی کند و برای سلامتی شما هیچ خطری ندارد. تنها نکته در مورد روکش قلع این است که در هنگام شستن آن باید دقت کافی را به خرج دهید و در صورتی که این عایق از بین رفت، قابلمه مسی خود را برای قلع اندود شدن مجدد به مراکز معتبر انتقال دهید.
در مقابل قابلمه مسی با روکش داخلی از جنس استیل ضد زنگ قبل از اولین استفاده نیازمند آماده سازی است. استیل ضد زنگ در سطح مولکولی ماده ای سخت و ناهموار است و به همین دلیل احتمال چسبیدن غذای در حال پخت به آن بر خلاف سطوح هموار و یکدست از جنس قلع بیشتر است. اما لازم نیست نگران باشید، چرا که با استفاده از روش های زیر می توانید خاصیت ضد چسبندگی را برای تابه ها و قابلمه های مسی با روکش استیلی به وجود آورد و با سهولت بیشتری غذا را بپزید.
ظروف مسی قدیمی بدون روکش عایق داخلی بیشتر دارای جنبه های تزیینی دارند.
روش استفاده از ظروف مسی:
1) قابلمه مسی نو یا تازه قلع شده را با ۲_۳ لیوان شیر و قدری آب بجوشانید سپس خالی کنید و بشویید. شیر باعث می شود که ظرفتان ضدعفونی شده و از سیاه شدن زود هنگام آن نیز جلوگیری می کند. یادتان باشد که همیشه در هنگام آشپزی با ظروف مسی برای منتقل نشدن حرارت زیاد از شعله پایین گاز، از شعله پخش کن استفاده کنید.
2) حرارت زیر ظرف مسی باید کمتر از ظرف های دیگر باشد زیرا به علت رسانایی زیاد مس، قلع داخل آن می سوزد.
3) قسمت های اسیدی (ترشی های) خورشت ها را ده دقیقه آخر به آن اضافه کرد.
4) داخل قابلمه مسی (روکش قلع) را با سیم ظرفشویی نشویید، بلکه اجازه دهید خوب خیس بخورد، سپس با اسکاج نرم بشویید.
5) پشت قابلمه مسی در اثر حرارت زرد می شود و به مرور زمان سیاه می شود و آن قرمزی و زیبایی اولیه را ندارد، هرگاه خواستید آن را به روز اول برگردانید، کافیست قدری از رب های ترش مزه مثل رب انار، رب آلو، رب گوجه ترش و... به آن بمالید یا از آبلیمو، آبغوره، سرکه استفاده کنید، چند دقیقه صبر کنید سپس با سیم ظرفشویی آنرا بشویید.
توجه داشته باشید از مواد یاد شده به لایه داخلی قلع شده مالیده نشود.
نکته مهم: زمانی که قلع داخل ظروف مسی ساییده شد و به قرمزی مس رسید نیاز به قلع کردن (سفیدکردن) مجدد دارند.
گاهی اوقات چربی درون ظروف، لایه قلعی را می پوشاند و باعث سیاه شدن می باشد که ممکن است این اشتباه به وجود آید که ظرف نیاز به قلع اندود شدن دارد در حالی که با از بین بردن این لایه چربی و بدون قلع اندود کردن، ظرف تمیز و آماده استفاده مجدد می شود.
برای پاک کردن این چربی می توان از روش زیر استفاده کرد:
به ارتفاع یک سانت داخل ظرف آب ریخته و حدودا یک قاشق غذا خوری لوله بازکن (تیزاب) به آن اضافه کنید، ظرف را روی حرارت قرار دهید تا لوله بازکن در آب حل شود، تکه ای پارچه را روی میله ببندید و دائم به تیزاب آغشته کنید و به کناره های ظرف بمالید، در آخر تیزاب را خالی کنید و ظرف را بشویید، البته می توان با همین تیزاب چندین ظرف را پشت سر هم تمیز کرد.
پشت قابلمه مسی در اثر حرارت زرد می شود و به مرور زمان سیاه می شود.
هر آنچه لازم است درباره خرید ظروف مسی بدانید:
ظروف مسی به لحاظ ساخت به سه نوع؛ ماشینی، نیمه چکش کاری و دست ساز تقسیم می شوند. در نوع اول تمام مراحل ساخت ظرف با دستگاه انجام میشود و روی بدنه ظرف می توانید خطوط موازی را مشاهده کنید. این نوع از ظرف مسی قیمت کمتری نسبت به نوع دوم و سوم آن دارند.
در نوع دوم یعنی نیمه چکش کاری، پس از خم شدن آن توسط دستگاه، ظروف توسط مس گرها چکش کاری می شود. روی بدنه دسته دوم میتوانید تعداد کمی از جای ضربات چکش را مشاهده کنید. در نوع آخر تمام مراحل ساخت توسط مس گرها انجام میشود و بدنه این ظروف پر از جای چکش است. معمولا در حاشیه این ظروف میتوان لحیم کاری برنج را مشاهده کرد.
دسته سوم گران ترین نوع ظروف مسی هستند. یادتان باشد که ظروف تمام دست ساز بهترین نوع ظروف مسی هستند؛ چرا که این ظروف هر چه بیشتر چکش کاری شوند، بهتر یون آزاد می کنند. همچنین دارای وزن مناسبی هستند که کمک می کند ظرف به خوبی روی شعله گاز قرار بگیرد. علاوه بر این ظروف دست ساز یک اثر هنری نیز محسوب می شوند.
مس در بازار جهانی لندن قیمت گذاری می شود و هزینه قیمت ساخت نیز روی آن تاثیرگذار است. قلع که در رویه داخلی این ظرف ساخته می شود نیز در بازار جهانی قیمت گذاری شده و چندبرابر مس ارزش گذاری می شود. تمام این ها دلیلی برای بالا بودن قیمت ظروف مسی است که گرچه هزینه قلع اندود کردن بعد از استفاده نیز به آن اضافه می شود ولی با تمام این اوصاف همچنان یکی از بهترین ظروف برای پخت و پز است.