سوغات اصفهان ؛ خوشمزه ترین و بهترین های اصفهانی

بخش اول سوغاتی اصفهان: خوراکی

برای خرید سوغات اصفهان با دو دسته روبه رو هستیم که در دسته اول خوراکی ها قرار دارند. به همین خاطر میخواهیم ابتدا به خوشمزه ترین بخش این دسته ها بپردازیم.

• آشنایی با خوشمزه ترین سوغات اصفهان با قدمت 450 سال

این سوغات چیزی نیست جز گز اصفهان. این خوراکی بی نظیر مربوط به دوران صفوی بوده و قدمتی 450 ساله را به خود اختصاص داده است. گز را از ماده ای به نام گز انگبین تهیه میکنند که ریشه درخت گز را تشکیل میدهند. این درختان که ارتفاعی حداکثر دو متر دارند در منطقه خوش آب و هوای خوانسار یافت میشوند.

نمونه از گزهای اصفهان

محبوب ترین گزها:

گز برشی

 گز انگشت پیچ

 گز لقمه ای

 گز آردی

گز سکه ای

 گز شکلاتی

• معرفی پر طرفدارترین سوغات اصفهان:خوراکی که بعد از گز بیشترین محبوبیت را دارد، پولکی های اصفهان است. این خوراکی جزء دسته آب نبات ها بوده و از شیره باقی مانده در زمان تهیه نبات، زمانی که بلورهای نبات شفاف  شده و به آن سرکه اضافه  کرده تا از شکرک و کدر شدن جلوگیری شود، استفاده میگردد. تصور نوشیدن یک چای داغ به همراه پولکی اصفهان هوش از سر هر اهل دلی را میبرد. این خوراکی خوشمزه در طعم های مختلف زعفرانی، پسته‌ای، کنجدی، لیمویی، زنجبیلی، نارگیلی همراه با شکر، دارچین، آب، هل و دیگر ادویه ها تهیه میشود.

پولکی های خوشمزه اصفهان به عنوان سوغاتی

• معرفی خوراکی معروف فریدون شهر:

اگر به دنبال تهیه عسل با کیفیت هستید به شما پیشنهاد میکنیم به فریدون شهر اصفهان رفته تا خوراکی خود را تهیه کنید؛ آن هم با طعم های عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال. آیا میدانستید عسل فریدون شهر جزء مرغوب ترین عسل ها محسوب میشود؟

عسل فریدون شهر

• انتخابی منحصر به فرد و خوشمزه به نام برشتوک:این خوراکی خوشمزه که گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است، نوعی شیرینی سنتی میباشد که  از ترکیب آرد گندم، آرد نخودچی، روغن جامد، پودر هل، پودر قند، سفیده تخم‌مرغ و خلال پسته تهیه میشود. به طور کلی برشتوک دارای دو نوع است: برشتوک نخودچی و برشتوک گندم.

• معرفی دو نوع شیرینی خوشمزه از سوغات اصفهان:شیرینی برنجی و شیرینی کرکی دو نوع از شیرینی های مورد استفاده گردشگران به عنوان خرید سوغاتی از شهر اصفهان میباشد. شرینی برنجی که درطعم های مختلف ساده، زعفرانی و شکلاتی قرار دارد، از ترکیب گلاب، آرد برنج، زعفران، شکر ساییده شده و تخم‌مرغ تهیه میشود.  اما شرینی کرکی که از سوغاتی های خوشمزه شهر نایین اصفهان به شمار میرود از موادی چون: آرد گندم، شکر، روغن حیوانی، تخم‌مرغ، پودر هل و زعفران تشکیل میشود.

نمونه ای شیرینی برنجی

• معرفی شیرینی های میوه ای اصفهان:نام این شیرینی ها، جوز قندی نام دارد که با داشتن طعم های مختلفی چون: گلابی، آلو، زردآلو، انجیر، الگ (نوعی هلوی محلی) به همراه مغزهای گردو و خاک قند به یکی از خوشمزه ترین شیرینی های اصفهان تبدیل شده است. 

• محبوب ترین سوغات اصفهان، سوهان عسلی:ای کسانی که علاقه شدید به سوهان دارید، این گزینه را مورد توجه قرار دهید. سوهان عسلی نیز یکی دیگر از شیرینی های سنتی اصفهان است که از ترکیبات عسل، کره، شکر، خلال بادام، خلال پسته، گلاب، زعفران و آب درست شده است. این شرینی در دو نوع ورقه ای و برش خورده در اختیار دوستداداران آن قرار دارد که میتوانید در پذیرایی از مهمان های خود از آن استفاده کنید. سوهانی که در یزد هم وجود دارد، سوهان آردی میگویند.

• سوغاتی بردن برخی از میوه ها:همچنین شما میتوانید از برخی میوه ها چون: انار بادرود، گردوی بادرود و گلابی نطنز به عنوان سوغات اصفهان استفاده کنید.البته این میوه ها در فصول  و شهرهای متفاوت اصفهان کشت میشوند.

بخش دوم سوغاتی اصفهان: صنایع دستی

خب از بخش خوشمزه سوغات اصفهان که بگذریم نوبت به دست های هنرمند اصفهانی های عزیزمان میرسیم که البته این دستان هنرمند و توانا را میتوانید در جای جای ایران پیدا کنید. بله در این بخش میخواهیم درباره صنایع دستی که میتوانید به عنوان سوغاتی از آن استفاده کنید، معرفی کنیم. در ادامه راه با ما همراه باشید.

• مینا کاری:قدمت این هنر به بیش از پنج هزار سال پیش برمیگردد و به وسیله ترکیب اکسیدهای فلزات و چند نوع نمک در مجاورت حرارت بالا به وجود می آید. هنر مینا کاری بر روی ظروفی چون طلا، نقره، مس، برنز و همچنین ظروف سفالی و چینی صورت میگیرد و با توجه به اندازه، نوع، جنس، درجه کیفیت، ظرافت نقوش روی ظرف و وزن قیمتی متنوع دارند. در واقع اصفهان به مهد میناکاری ایران تبدیل شده است.

هنر میناکاری

• خاتم کاری:هنر خاتم کاری به وسیله قرار دادن قطعات کوچک بر روی چوب شکل میگیرد و از موادی چون استخوان شتر، اسب، فلز طلا، نقره، آلومینیوم، برنج، چوب‌ آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و ... در آن استفاده میشود. در حقیقت خاتم یعنی ترکیبی از چند ضلعی های منظم (5، 6، 7، 8 یا 10 ضلعی) با تعداد اضلاع متفاوت. قیمت خاتمکاری نیز مانند هنر میناکاری با توجه  به درجه کیفیت، اندازه، مواد استفاده شده و وزن محاسبه میشود. اصفهان و شیراز دو شهر مهم در زمینه تولید صنایع دستی خاتم کاری هستند.

نمونه از زیبایی هنر خاتم کاری

• کاشی سازی:کاشی های فیروزه رنگی از دوره سلجوقیان در آثار تاریخی اصفهان استفاده میشد. اما امروزه در بخش هنر و صنایع دستی هم استفاده میشود. میتوانید انواع کاشی هفت‌رنگ، معرق، ظروف کاشی، گلدان و ... را خریداری کنید.

• مسگری:در کار صنایع دستی که تا الان برای شما نام بردیم مس اصفهان نیز از شهرت بالایی برخوردار است. آیا مراکز عمده مسگری در ایران را میشناسید؟ ما آنها را به شما معرفی میکنیم. این شهرها عبارت است از: کاشان، اصفهان، زنجان، کرمان و شیراز.

تاریخدانان این عرصه قدمت صنعت مسگری را تا حدود 5 هزار سال پیش بینی کرده اند. به همین خاطر شما هم میتوانید به عنوان سوغات اصفهان یک ظرف مسی را به عزیزان خود برای پخت غذا و ... هدیه دهید و آنها را خوشحال کنید.

• معرفی هنر فیروزه کوبی:صنعت فیروزه کوبی از حدود 60 سال پیش در تاریخ این شهر حضور یافت و امروه به یکی از صنایع دستی به عنوان سوغات اصفهان تبدیل شده است. هنرمندان این اثر، جواهرات و ظروفی همچون بشقاب، لیوان، گلاب‌پاش، گلدان و ... را با سنگ‌های کوچک فیروزه آن هم به صورت موزاییکی تزئین کرده  و با توجه به وزن، فلز، اندازه و نقوش قیمت گذاری میشوند. 

جالب است بدانید این هنر بر روی فلز مس صورت میگیرد اما روی فلزات دیگری همچون برنج، نقره، برنز و ورشو نیز اینکار امکان پذیر است.

هنر فیروزه کوبی اصفهان

• قلم زنی:روش کار در این صنعت به این صورت است: با ضربه زدن بر روی چکشی که روی جسم قرار دارد اشیای فلزی چون طلا، نقره، مس و برنج را به صورت حکاکی، مشبک‌کاری و برجسته‌کاری تزئین و کنده کاری میشود. نقش هایی که بر روی این ظروف حک میشود شامل اشکال هندسی، تصاویر گل و بلبل، آیات، حکایات، احادیث و اشعار پارسی میباشد تا زیبایی محصول را دو چندان کند. این محصول نیز با توجه به وزن و فلز متفاوت است.

نمونه ای از هنر قلم زنی

• معرق کاری:صنعتی که از دوره سلجوقیان در ایران رواج یافت و در دوره صفویه به اوج خود رسید تا کاشی ها را زیابتر کند. این هنر تا جایی پیشرفت که با ایجاد نقش های برجسته و طرح های زیبا بر روی چوب گسترش یافت. امروزه اینکار توسط کنده کاری و تلفیق چوب های رنگی با دیگر مصالح از قبیل فیبر، فلز، خاتم و صدف بر روی یک زمینه از جنس چوب یا پلی استر انجام میشود. شما نیز میتوانید به عنوان سوغات اصفهان از این صنعت دستی استفاده کنید.

یک نمونه زیبا از معرق کاری

• نگارگری:نگارگری یعنی هنر مصور سازی کتب ادبی، فنی، مذهبی و همچنین برخی کتب تاریخی. این سبک از هنر در جاهای مختلفی در ایران مشغول به کار هستند که اصفهان نیز یکی از آنهاست. هنر نگارگری را نوعی نقاشی ایرانی – اسلامی مینامند.

تصویر بازار اصفهان به سبک نقاشی نگارگری

• خوشنویسی:عاشقان هنر و خطاطی را با دادن این سوغات اصفهان خوشحال کنید. این هنر زیبانویسی و یا نوشتن به همراه خلق زیبایی طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است. هنرمندان این عرصه معمولا با قلم و هنر خویش بر روی کاغذ، زیبا نویسی مکرده و آن را در قالب یک تابلو ارزشمند به دوستداران خود ارائه می کنند.

• طلاسازی:در سفر به اصفهان حتما به کارگاه های طلاسازی این شهر سر بزنید. قطعا با شگفتی های بی نظیری از طلا برخورد میکنید. طلاکوبی بر روی فولاد نیز از صنایع وابسته به این دسته است. البته محصولات آن بسیار گران بها میباشد.

• استفاده از پارچه های سنتی:در اصفهان دو نوع پارچه از اهمیت بالایی برخوردار است و محبوبیت فراوانی در بین گردشگران دارد که در ادامه به معرفی و بیان ویژگی های منحصر به فرد آنها میپردازیم.

• 1. پارچه های قلمکار:در دوره شاه عباس، قرن 11 میلادی در بیشتر لباس های آن دوره از پارچه های قلمکاری استفاده میشد. این هنر در زمان صفویه و پایتخت بودن اصفهان رواج یافت تا جایی که به یک صنعت در این شهر تبدیل شد. حالا قلمکاری یعنی چه؟ یعنی هنر چاپ یا نقش زدن روی پارچه با کمک قالب‌های چوبی آماده طرح‌های رنگی روی پارچه‌هایی از جنس کتان، کرباس و ...  با نقش هایی چون مینیاتور، جانور، مناظر تاریخی، گل و بوته، تصویر شاعران، کتیبه، داستان های کهن فارسی و صحنه هایی از واقعه عاشورا. اینکار در انواع سفره، رومیزی، روتختی، روبالشتی، کیف هم به کار رفته میشود.

نمونه ای از پارچه های قلمکار

• 2. پارچه های زربافت:نوع دیگری از پارچه‌های سنتی هستند که تار و پودهای آن را نخ ابریشم خالص و ابریشم رنگی تشکیل می دهد. نخ گلابتون نقره‌ای و طلایی نیز یکی از پودهای تشکیل‌دهنده این پارچه است. در گذشته از این نوع پارچه در دوختن لباس های شاهنشاهی و درباریان استفاده میشد.

نمونه ای از پارچه زربافت

کلام آخر:

خب دوستان درباره سوغات اصفهان صحبت کردیم. اما برخی دیگر از سوغات هم وجود دارد که از محبوبیت کمتری برخوردار هستند از قبیل: نقره و ملیله کاری، گیوه بافی، قالی بافی، رودوزی های سنتی، پوستین دوزی و نمد مالی. مکانی که گردشگران برای تهیه آنها استفاده میکنند، میدان نقش جهان است. این میدان علاوه بر داشتن زیبایی منحصر به فرد، به بازاری بزرگ برای سوغات اصفهان تبدیل شده است.