ساز تنبک یکی از سازهای کوبه ای باستانی است که هنرجویان زیادی به دنبال یادگیری آن هستند. این ساز در ایران با دو برند شیرانی و حلمی طرفداران بسیار بیشتری دارد. در این پست قصد داریم به راهنمای خرید تنبک خوب و ارزان قیمت از این دو برند پرداخته و نکاتی که در هنگام خرید ساز تنبک باید توجه کنید را بررسی کنیم.
راهنمای خرید تنبک خوب با قیمت ارزان:
باید توجه داشته باشید که منظور از خرید ساز با کیفیت لزوماً خرید ساز گران قیمت حرفه‌ای نیست؛ قبل از هر چیز باید بر اساس سطح یادگیری خود ساز مناسب را انتخاب کنید که برای افراد مبتدی یا حرفه‌ای باشد.
ساز تنبک از سه بخش تنه، نفیر و دهانه کوچک تشکیل شده است. ساختار، اندازه و جنس هر کدام از این بخش‌ها روی کیفیت صدای نهایی که از تنبک خارج می‌شود تاثیر دارد.
مرغوب بودن پوست دهانه ساز که معمولاً از جنس پوست گوساله، میش، شتر و بره می‌باشد اهمیت بیشتری داشته و هر چه پوست کهنه‌تر باشد بهتر است. پوست کشیده شده روی تنبک باید به خوبی انجام گرفته باشد طوری که هنگام فشردن پوست نباید بیشتر از چند میلیمتر پایین برود.
جنس چوب تنبک از درختانی مثل گردو، توت، زبان گنجشک، افرا و سایر درختان جنگلی است. چوب باید یکپارچه، توپر، فاقد گره و زدگی باشد. از خرید تنبک‌های چند تکه و ساخته شده با چوب‌های به هم چسبیده که هنگام تعویض پوست دچار ترک و شکستگی می‌شوند جلوگیری کنید.
برخی تنبک‌ها نیز منبت کاری شده و دارای نقش و نگار هستند که تاثیری در صدا نداشته و صرفاً این نقوش جنبه تزیینی دارند که باعث گرانتر شدن قیمت تنبک می‌شود. لذا خرید این نوع کامل به خود شما بستگی دارد.
انواع تنبک:
تنبک شیرانی: استاد رحیم شیرانی یکی از معروفترین سازندگان تنبک در شهر اصفهان است. در زمینه تولید تنبک‌های حرفه‌ای که در استودیو ضبط به کار می‌رود فعالیت می‌کند. تنبک‌های شیرانی صدای نرم و زیبایی دارند.
تنبک حلمی: این نوع ساز مناسب اجراهای گروهی است. پوست به کار رفته در این نوع تنبک از پوست شتر است که صدای خیلی بلندی دارد به دلیل نیاز به ضربات محکم برای کودکان مناسب نیست.
تنبک قربانی: یکی از شناخته شده‌ترین تنبک‌های موجود در ایران هستند. دارای جنس و کیفیت صدای خوبی است به همین دلیل بیشتر اساتید موسیقی ایران برای خرید این ساز را پیشنهاد میکنند. این ساز در مقایسه با سایر سازها دارای استاندارد خاصی است.
قسمت های مختلف سازتنبک:
مهم ترین قسمت این ساز پوست آن می باشد که از پوست خشک شده حیوانات مختلف ساخته می شود.
پوست: از پوست گردن گوساله و بز استفاده می شود. به علت اینکه پوست این قسمت بزرگتر و ضخیم تر است. پوست را به وسیله چسب یا هر ماده چسبنده ای مثل سریش به دوره تنبک می چسبانند.
دهانه بزرگ یا دوره: این قسمت از تنبک محل قرار گیری پوست می باشد. باید به صورت دایره ای منظم باشد تا صدا در تمام قسمت ها یکسان باشد.
تنه: به این قسمت محفظه صوت هم گفته می شود. حجیم ترین قسمت ساز را تشکیل می دهد. زمان ساخت روی قسمت عرضی آن شیار هایی ایجاد می کنند که به آن ها عاج هم گفته می شود، این شیارها از لیز خوردن ساز در دست جلوگیری می کند.
گلویی یا نفیر: کوچکترین قسمت ساز که ما بین تنه و دهانه کوچک قرار دارد گلویی یا نفیر گفته می شود. فاصله بین تنه تا دایره کوچک ۲۵ سانتی متر و قطر گلویی چیزی حدود ۱۸ سانتی متر است. این قسمت تنبک شبیه شیپور است.
کالیبر یا دهانه کوچک: قسمتی است که به گلویی تنبک متصل است در واقع محل خروج صداهای حاصل از ارتعاش پوست به وسیله ضربات دو ست است. قطر این قسمت بین ۱۸ تا ۲۲ سانتی متر است.
نکات مهم و کاربردی که هنگام خرید تنبک باید به آن ها توجه کنید:
جنس چوب تنبک: هنگام خرید ضرب اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید چوب ساز است. چوب ساز باید فاقد ترک، گره و زدگی، در واقع می‌توان گفت باید توپر و سنگین باشد. بهترین نوع چوب برای ساخت ضرب چوب درخت توت و گردو است، دقت کنید، چوبی که در ساخت آن به کار رفته است یک تکه باشد و از چسب کردن چند تکه چوب کنار هم ساخته نشده باشد.
رنگ تنبک: بر خلاف سایر سازها که نوع رنگ آمیزی در کیفیت صدای آن ها تاثیر بسزایی دارد، رنگ آمیزی تنبک هیچ گونه نقشی در صدای آن ایجاد نمی‌کند. فقط جنبه زیبایی دارد و به تمیز کردن ساز کمک می‌کند.
کیفیت پوست: پوستی که روی تنبک کشیده شده است باید از جنس خوبی باشد و فاقد زدگی، سوراخ و پارگی باشد. اگر دست را روی آن فشار دهید نباید بیشتر از چند میلیمتر پایین برود به عبارت بهتر نه زیاد سفت باشد و نه زیاد شل باشد.
استیل و ظاهر تنبک: ساز تنبک باید خوش استیل و خوش دست باشد هر چند قاعده مشخصی برای آن وجود ندارد اما بهتر است طول نفیر برابر با اندازه دهانه کوچک باشد. نوع ساخت و تراش تنبک نقش مهمی در ظاهر ساز دارد.
قیمت تنبک: قیمت تنبک نقش مهمی در انتخاب یک تنبک دارد، به طوری که تنبک‌هایی که از جنس چوب درخت گردو ساخته می‌شوند نسبت به چوب سایر درخت‌ها گرانتر هستند. توجه داشته باشید اگر به دنبال خرید تنبک‌های ارزان بروید، چوب درختان دیگر را به جای چوب گردو به شما خواهند فروخت.
وزن تنبک: وزن تنبک نباید خیلی سنگین باشد زیرا باعث خسته شدن دست نوازنده می‌شود. سنگین بودن وزن تنبک نشان دهنده کیفیت پایین جنس بدنه آن است.
در نهایت باید به وزن ساز توجه کنید که سنگین نبوده و در استفاده دراز مدت باعث ایجاد حس خستگی نشود. حال که با نکات و راهنمای خرید ساز تنبک آشنا شدید در ادامه به معرفی تنبک شیرانی و حلمی در مدل‌های مختلف میپردازیم.
سوالات متداول:
آیا رنگ پوست تنبک تاثیری بر کیفیت صدا دارد؟
رنگ پوست تنبک هیچ تاثیری بر کیفیت صدا ندارد از این رو باید دقت کرد که حتما از پوست طبیعی در دهانه ساز استفاده شده باشد و در اندازه ی مناسب کشیده شده باشد بدین صورت که نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد. هنگام فشردن پوست به سمت پایین، نباید بیشتر از چند میلیمتر پایین برود، اگر کمی با تنبک نوازی آشنایی دارید از روی صدای آن به شل بودن یا سفت بودن پوست مورد استفاده روی ساز پی می‌برید.
آیا لزومی دارد به پوست تنبک حرارت داد؟
گرما دادن بیش از حد به پوست تنبک باعث کشیدگی آن می‌شود و در دراز مدت به بد صدایی آن منجر می‌گردد، نکته ی دیگر در این مورد این است که به پوست گرما دیده نباید آب زد، اگر چه این کار بطور موقت باعث خوش صدایی ساز می‌شود اما رفته رفته باعث خراب پوست می‌شود.
کدام جنس چوب تنبک مرغوبیت بیشتری دارد؟
تنبک از چوب‌های گردو، چوب درخت توت، زبان گنجشک، افرا و برخی دیگر از درختان جنگلی ساخته می‌شود. این چوب باید یکپارچه، توپر، فاقد گره و زدگی باشد. باید سعی شود از خرید تنبک‌های چند تکه و ساخته شده با چوب‌های به هم چسبیده خودداری شود زیرا هنگام تعویض پوست دچار ترک و شکستگی می‌شوند.
تنبک منبت کاری شده کیفیت بهتری دارد یا تنبک ساده؟
از خرید تنبک‌های خاتم کاری شده و منبت کاری شده، دارای نقش و نگارهای مینیاتور حتی الامکان خودداری شود، زیرا بیشتر جنبه‌ی تزئینی دارند و قیمت ساز را چندین برابر میکنند
خرید تنبک شیرانی مدل ترکه ای سایز 22
تنبک شیرانی از شناخته شده ترین تنبک های ایران است. به دلیل کیفیت بالای ساخت ساز و استاندارد بودن آن، مورد تایید اکثر اساتید این رشته موسیقی است. این ساز به دلیل دهانه کوچک و وزن سبک آن مناسب برای کودکان است.
صدای این ساز با توجه به اندازه کوچک آن مطلوب بوده و بسیار رسا است. در ساخت این ساز سعی شده تا استاندارد های ساز خوب رعایت شود تا نوازنده در زمان تمرین از نواختن این ساز نهایت لذت را ببرد. جنس پوست این ساز از پوست شتر است که در مناطق موطوب بیشترین مقاومت را داراست.
برای ساخت بدنه ساز تنبک از چوب های مختلفی نظیر چوب توت، گردو، افرا، ون و … استفاده می گردد. قسمت نفیر یا گلویی ساز به حالتی طراحی شده تا به راحتی بر روی پا قرار گیرد و تعادل ساز به طور کامل برقرار باشد. این ساز برای کودکان طراحی شده و با توجه به ابعاد و وزن آن بهترین گزینه برای شروع یادگیری این ساز برای کودکان است.
| نوع تنبک |
ترکه ای |
| جنس بدنه |
چوب توت |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
22 |
| قطر دهانه کوچک |
11 |
| قطر نفیر |
10 |
| نام سازنده |
شیرانی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
همراه کیف |
خرید تنبک حلمی طرح سوخته کاری باستانی مدل SHA12
تنبک حلمی مدل ترکه‌ای سوخته کاری طرح برگ با پوست شتر سایز 26 سازی مناسب برای نوازندگی و اجرای موسیقی به شمار می‌رود که در تمام ادوار نوازندگی شما می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. بدنه‌ی این تنبک از چوب کاج ساخته‌شده است که چوبی سبک با پخش صدای خوب و مقاومت مناسب است.
پوست مورداستفاده در ساخت این تنبک پوست شتر است که بیشتر تولید صدای باس در ساز تنبک می‌کند. دهانه‌ی این تنبک 26 سانتی‌متر قطر دارد. ایجاد طرح‌های سوخته کاری روی این تنبک یکی از عواملی به شمار می‌رود که منجر به افزایش قیمت و زیبایی ظاهری این ساز گشته است. خرید و استفاده از این ساز مناسب برای تمام علاقه‌مندان بزرگ‌سال ساز تنبک خواهد بود.
| نوع تنبک |
چند تکه |
| جنس بدنه |
چوب توت |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
26 |
| قطر دهانه کوچک |
22 |
| قطر نفیر |
10 |
| نام سازنده |
حلمی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
به همراه کاور (هارد کیس) |
تنبک شیرانی مدل 4 مهر
تنبک رحیم شیرانی یکی از معروف ترین برندهای ساخت تنبک در اصفهان و ایران است و سازهای چهار مهر شیرانی ویژه نوازنده های حرفه ای و ضبط استدیو و کنسرت می باشد. چوب های ساز های چهار مهر شیرانی همه از گردو بوده و کاملا سالم و بدون خرابی چوب ( به اصطلاح بدون گره) می باشد و از نظر نقش و خطوط چوب بسیار زیبا می باشد.
الگو و فورم ساز بسیار شکیل بوده و با نهایت دقت ساز پرداخت و رنگ شده و بسیار چشم نواز است. دهنه ساز سایز بزرگ بوده و اندازه دهنه ساز بیست و هفت ، بیست و هشت می باشد. پوست ساز عالی و با کیفیت بوده و با ظرافت کامل بروی ساز نصب شده است.
در مورد صدای ساز باید گفت که صدای این تنبک بسیار نرم و گوش نواز است و ویژه نوازندگان مشکل پسند و افرادی که حرفه ای نوازندگی تنبک را دنبال می کنند می باشد.
| نوع تنبک |
بم خوان |
| جنس بدنه |
چوب گردو |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
27 |
| قطر دهانه کوچک |
25 |
| نام سازنده |
شیرانی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
همراه با هارد کیس |
خرید تنبک شیرانی مدل 1 مهر
تنبک شیرانی مدل یک مهر یکی از مناسب ترین سازهای کارگاه شیرانی است. درمورد سازنده این ساز باید گفت یکی از معروفترین سازنده های تنبک در ایران کارگاه شیرانی است. سازهای ساخت این کارگاه به دلیل جوابگو بودن در شرایط مختلف آب وهوایی کشور بسیار شناخته شده هستند.
این تنبک که با اسم شیرانی یک مهر شناخته می شود، از سازهای باکیفیت و قیمت مناسب کارگاه شیرانی است. در ساخت این ساز سعی شده از چوب های بسیار با کیفیت استفاده شود. طراحی این ساز بسیار دقیق است و در هنگام نوازندگی با این ساز هیچ صدای اضافه یا همهمه ای شنیده نمی شود. قطر دهانه این ساز بین 26 تا 28 سانتی متر است و با توجه به این قطر دهانه، ساز مناسب بزرگسالان است.
صدای این ساز بسیار شفاف بوده و نوازندگی با این ساز، برای نوازنده بسیار لذت بخش خواهد بود. لازم به ذکر است با توجه به اینکه سازها از چوب ساخته می شوند، امکان تغییر محدود نقوش چوب در ساز ارسالی وجود دارد. این ساز به همراه کاور ارسال می گردد.
| نوع تنبک |
ترکه ای |
| جنس بدنه |
چوب گردو |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
28 |
| قطر دهانه کوچک |
5 |
| قطر نفیر |
20 |
| نام سازنده |
شیرانی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
به همراه هاردکیس |
تنبک شیرانی مدل آتوسا کد khatam98
تنبک رحیم شیرانی مدل آتوسا سازی منحصر به فرد و خاتم نفیس شهر اصفهان می باشد(نام مستعار این ساز آتوسا می باشد). چوب این ساز گردوی محکم است.خاتم این ساز بسیار نفیس بوده و کاملا هنر دست است.الگوی ساز آتوسا مدل (جامی) بوده و تراش ساز دقیق است و با نگاه به فورم این ساز متوجه ساخت استادانه اش خواهید شد.
مرحله نهایی زدن لایه محافظ بروی خاتم است که تا پر شدن کامل چشمه های خاتم زمان نیاز است تا لایه محافظ زده می شود. در مجموع ساز آتوسا سازی نفیس و بسیار فاخر است که مخصوص نوازندگان حرفه ای تنبک و اساتید می باشد.به همراه این ساز یک عدد هاردکیس برای شما ارسال می گردد.
| جنس بدنه |
چوب گردو |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
27.7 |
| قطر دهانه کوچک |
10 |
| قطر نفیر |
25 |
| نام سازنده |
شیرانی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
یه همراه هاردکیس |
تنبک حلمی مدل چند تکه با پوست شتر سایز 28
تنبک حلمی مدل چند تکه با پوست شتر کیفیت بالایی را با قیمتی مقرون به صرفه در اختیار شما می‌گذارد. این تنبک ترکیبی از چوب توت و گردو است. پوست استفاده شده در این ساز از پوست شتر است. پوست شتر به دلیل کیفیت و مرغوبیت دوام بالایی را برای شما تضمین می‌کند. قطر دهانه این تنبک28 سانتی متر است. این ساز به همراه یک سافت کیس در اختیارتان قرار می‌گیرد.
| نوع تنبک |
چند تکه |
| جنس بدنه |
چوب توت و گردو |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
28 |
| قطر دهانه کوچک |
23 |
| قطر نفیر |
9 |
| نام سازنده |
حلمی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
همراه کیف |
تنبک شیرانی مدل دلربا
تنبک رحیم شیرانی مدل دلربا سازی بی نظیر و کلکسیونی است(نام مستعار این ساز دلربا می باشد). چوب این ساز زبان گنجشک کمیاب بوده و کاملا سالم است. نقش ها و رگه های این ساز بقدری زیباست که گویا آنها را با قلم نقاشی کرده اند.تنبک های خاص و کلکسیونی استاد رحیم شیرانی در بازار یافت نمی شوند و فقط به اساتید و نوازندگان بصورت محدود داده و به تعداد کم ساخته شده است.
الگوی ساز دلربا مدل (جامی) بوده و تراش ساز بی نظیر و دقیق است و با نگاه به فورم این ساز متوجه ساخت استادانه اش خواهید شد.اکنون میخواهیم به مراحل رنگ ساز دلربا بپردازیم که بسیار کار سخت و طاقت فرسایی بوده است.
در مرحله اول سمباده کاری دقیق سطح چوب انجام می شود به حدی که سطح چوب کاملا شیشه ای شده و به اصطلاح چوب می سوزد
در مرحله دوم ساز با مواد مناسب مخصوص چوب زبان گنجشک موج کشی شده وقسمت های نرم چوب تیره و قسمت های محکم چوب همان رنگ اصلی میماند
مرحله سوم سمباده و پرداخت دوباره انجام می شود تا قسمت های اضافی که تیره شده اند پاک شوند
مرحله چهارم زیر رنگ ساز زده می شود و ساز چندین مرحله لاک و الکل میخورد تا سطح ضخیمی روی ساز بنشیند.(لاک الکل تنها فوق العاده به گرما و رطوبت حساسیت دارد و ممکن است به مرور زمان سطح ساز آسیب ببیند
در مرحل نهایی که بیشترین زمان را می برد مرحله زدن لایه محافظ بروی لاک است که تا پر شدن کامل چشمه های چوب حدود دو تا سه ماه زمان نیاز است و حدود ده بار لایه محافظ زده می شود و سمباده کاری ساز انجام می شود و در نهایت یک لایه شیشه ای زد آب و رطوبت – زد گرما وزد ضربه بروی سطح لاک می آید که عمر ساز را چند برابر کرده و زیبایی فوق العاده ای دارد.
پوست این ساز با نهایت دقت بروی ساز نصب شده و پوست شتر درجه یک می باشد که صدایی فوق العاده گرم و عالی را برای ما تشکیل داده است. برای زیبایی و انرژی خوب ساز سنگ آمیتیس بروی ساز نصب شده که بسیار چشم نواز است. در مجموع ساز دلربا سازی نفیس و کلکسیونی و بسیار فاخر است که مخصوص بهترین نوازندگان تنبک و اساتید اهل فن می باشد.به همراه این ساز یک عدد هاردکیس برای شما ارسال می گردد.
| نوع تنبک |
ترکه ای |
| جنس بدنه |
زبان گنجشک |
| جنس پوست |
پوست شتر |
| قطر دهانه بزرگ |
28.3 |
| قطر دهانه کوچک |
26 |
| قطر نفیر |
25 |
| نام سازنده |
شیرانی |
| مهر سازنده |
دارد |
| سایر مشخصات |
چوب زبان گنجشک
رنگ لاک الکل طبیعی با لایه محافظ
ساز کلکسیونی
به همراه هاردکیس |