گیاه مرزه از گیاهانی است که متعلق به خانواده نعناع است و گیاهی یک ساله با گلهای کوچک و برگهای صاف هستند و نباید با ترخون اشتباه گرفته شوند. برگهای ترخون بزرگتر از برگهای مرزه هستند. گیاه مرزه یک گیاه تند و فلفلی است که ارزش غذایی بالایی داشته و به همین دلیل فواید و خواص فراوانی برای سلامتی دارد و از گذشته دور به عنوان یک داروی گیاهی طبیعی مورد استفاده قرار میگرفته است. مرزه به عنوان یک گیاه دارویی خواص درمانی فراوانی دارد که از جمله خواص مرزه میتوان به کمک در درمان مشکلات پوستی، مشکلات گوارشی، فشار خون، دیابت، سردرد، درد مفاصل، تقویت سیستم ایمنی، افزایش میل جنسی، تسکین نیش و گزیدگی و عفونتها اشاره کرد. مرزه حاوی ویتامینهای A، C، B6، تیامین، نیاسین، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم، سدیم، فسفر، روی، مس، منگنز، سلنیوم و فیتواسترول است که داشتن این مواد و ویتامینها موجب این خواص مرزه و فواید آن برای سلامتی شده اند.
طبع مرزه:
طبع سبزی مرزه گرم و خشک است.
مرزه گیاهی است که در شرق اروپا و آمریکا برای تهیه سالاد، سوپ، سس، غذاهای گوشتی و ماهی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطلب به خواص این گیاه اشاره می کنیم.
*مصرف آن برای درمان عفونت های روده و انگل توصیه شده است.
* برای درمان طبیعی نفخ، قولنج،ز و مشکلات دیگر سیستم گوارشی مفید است.
* منبع غنی فیبر است و کلسترول خون را کاهش می دهد.
* چای مرزه عفونت ادراری و التهاب مثانه را درمان می کند.
* برای حفظ سلامت قلب و عروق مفید است و به ساخت گلبول های قرمز خون کمک می کند.
* علایم بیماری های تنفسی مانند گلودرد، سرفه و احتقان برونشیت را برطرف می کند.
* عملکرد کلیه و کبد را بهبود می بخشد.
* از آن جا که سرشار از آنتی اکسیدان است، روند پیری را به تاخیر می اندازد و باعث تشکیل سلول های سالم می شود.
* عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد.
* روغن طبیعی در این گیاه، سردرد و حالت تهوع را رفع می کند.
* مالیدن دم کرده آن درد مفصل و روماتیسم را درمان می کند.
* سلامت ذهن را بهبود می بخشد و به فرد کمک می کند تا به طور موثر با استرس کنار بیاید.
نحوه استفاده از مرزه:
گیاه مرزه به هر دو شکل تازه و خشک شده مورد استفاده قرار میگیرد. از برگها و شاخههای گیاه مرزه برای پخت و پز و تهیه غذاها مورد استفاده میکنند. در ایران مرزه تازه به عنوان سبزی خوردن کنار غذا نیز سرو میشود.
عوارض مرزه:
مرزه نیز در کنار تمامی فواید و خواصی که دارد مضرات و عوارضی را نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره میکند. زیاده روی و افراط در خوردن مرزه به ممکن است به خاطر طعم تند و تیزی که این گیاه دارو موجب بروز التهاباتی در مخاط دهان شود. بهتر است زنان باردار در طول دوران بارداری و مادران شیرده از مصرف مرزه و محصولات مربوط به آن اجتناب کنند و یا حداقل در مصرف مرزه افراط نکنند.
همچنین توصیه میشود که نوزادان و کوکان از مرزه استفاده نکنند. یکی از عوارض مرزه این که احتمال دارد بعد از جراحی خطر خونریزی را افزایش دهید. روغن مرزه در برخی از افراد میتواند موجب بروز واکنشهای آلرژیک بر روی پوست شود به همین علت در صورت استفاده موضعی از روغن مرزه بهتر است آن را همراه با یک روغن دیگر مانند روغن نارگیل مخلوط کنید و به آن شکل استفاده کنید. در برخی موارد ممکن است مرزه موجب بروز عوارضی در ریه شود که برای از بین بردن آن بایستی سرکه مصرف کنید.
خواص دمنوش مرزه:
دمنوش مرزه کوهی برای درمان مشکلات گوارشی، سردرد، برونشیت و گلودرد مفید می باشد، علاوه بر این چون خواص دیورتیک دارد به پاک سازی و بهبود عملکرد کبد و کلیه ها کمک می کند.
طرز تهیه دمنوش مرزه کوهی:
2 یا 3 قاشق چای خوری گیاه مرزه خشک شده را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه بماند تا دم بکشد، دمنوش مرزه آماده است میتوانید بنوشید.
فراموش نکنید که بهتر است تنها یک فنجان دمنوش مرزه در روز بنوشید.
آیا میدانید مرزه خشک در چه غذاهایی استفاده می شود؟
استفاده در انواع کباب ها:
یکی از موارد مصرف این چاشنی بی نظیر، استفاده از آن در تولید انواع کباب ها می باشد. ترکیب این چاشنی بی نظیر با گوشت چرخ کرده، طعمی فوق العاده و به یاد ماندنی را برای غذاهای شما به همراه خواهد داشت.
از این چاشنی بی نظیر در تهیه ی کبابهای تابهای، انواع کتلتها، انواع کبابها با گوشت چرخ کرده و غیره استفاده خواهند نمود. لازم به ذکر است که به دلیل برخورداری از طعم تند و تیز (مانند فلفل) در این چاشنی، استفاده از آن به میزان مناسب، بسیار حائز اهمیت میباشد.
طبخ ماهی با سس مرزه:
ماهی ها از جمله مواد غذایی هستند که به دلیل برخورداری از بوی نامطبوع، بسیار مورد قضاوت قرار گرفته و موارد استفادهی محدودتری را نیز در بر دارند. از این رو در نظر گرفتن برخی از چاشنی ها و ادویه جات برای از بین بردن بوی نامطبوع آن بسیار حائز اهمیت میباشد.
یکی از چاشنی های فوق العاده برای افزایش محبوبیت انواع ماهیها در نزد افراد، استفاده از سس مرزه می باشد. این سس با استفاده از: پودر سیر، آبلیمو، مقداری کره ذوب شده، فلفل، نمک و پودر زنجبیل تهیه شده و بر روی ماهی سرخ کرده سرو خواهد شد. در این صورت نه تنها ماهی از عطر بینظیری برخوردار خواهد شد، بلکه شاهد طعم بی نظیر آن نیز خواهید بود.
طعم لذیذ آبگوشت با سبزی خشک مرزه:
در پاسخ به سوال: مرزه خشک در چه غذاهایی استفاده می شود؟ میتوان به آبگوشت اشاره نمود. این غذای محبوب ایرانی با برخورداری از ادویه جات مناسب، طعم منحصر به فردی را در بر خواهد داشت.
یکی از چاشنیهای بی نظیر در ترکیب: گوشت، لوبیا سفید، نخود، پیاز و سیب زمینی، فلفل و زردچوبه، برخورداری از مرزه خشک شده، میباشد. استفاده از این چاشنی بی نظیر، سبب افزایش عطر دل انگیز و طعم فوقالعاده آبگوشت شده و طعمی به یاد ماندنی را برای شما به همراه خواهد داشت.
انواع کوفته ها:
یکی از ترکیبات بسیار مهم در تهیه انواع کوفته ها، از جمله: کوفته تبریزی، کوفته برنجی، کوفته سبزی و غیره، استفاده از سبزیجات معطر و خوش طعم می باشد. یکی از سبزیجات بینظیر که علاوه بر طعم فوق العاده، طعم بی نظیری را نیز برای کوفته ها در بر دارد، مرزه میباشد.
لازم به ذکر است که استفاده از این چاشنی بینظیر در تهیه انواع کوفته ها، بسیار مناسب و ایده آل می باشد. همانطور که می بینید در دستور تهیه کوفته های محبوب، از جمله: کوفته تبریزی، شاهد استفاده از مرزه خشک خواهیم بود.
انواع دلمه با مرزه خشک:
از انواع مختلف لذیذترین غذاهای ایرانی، میتوان به دلمه اشاره نمود. دلمه در فرهنگ ایرانی به روش های مختلفی تهیه می شود. دلمه برگ کلم، دلمه برگ مو، دلمه بادمجان و غیره از جمله محبوب ترین انواع دلمه به شمار می روند.
یکی از ترکیبات بسیار مهم در تهیه انواع دلمه، استفاده از سبزی هایی همچون، گشنیز، ترخان، جعفری، شوید، مرزه، تره و کمی نعنا می باشد. با استفاده از سبزی های ذکر شده در کنار برنج، پیاز، گوشت و برخی از ادویه جات، می توانید یک طعم خارق العاده و به یادماندنی را در تهیه دلمه، خلق نمایید.