اندازه گیری فشار خون و نظارت بر آن یکی از ساده ترین راه ها برای قرار گرفتن در جریان سلامتی کل بدن است. نحوه گرفتن فشار خون با دستگاه دیجیتالی، کار بسیار ساده اما لازمه آن داشتن دقت و اطلاعاتی نسبت به اعداد گزارش شده بر روی دستگاه می باشد.
فشارخون چیست؟
فشار خون یکی از علائم مهم و حیاتی در هر انسان می باشد. قلب با تپیدن منظم خود، خون را که حاوی اکسیژن و مواد مغذی است در تمام رگ های بدن پمپاژ می کند. این خون در هنگام حرکت، به دیواره سرخرگ ها فشاری وارد می کند که ما آن را تحت عنوان فشار خون می شناسیم.
علت اصلی و پزشکی فشار خون بالا این است که هنگامی که سرخرگ های بزرگ در بدن به دلایل متعدد قابلیت ارتجاع و همچنین استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و یا عملکرد این ها کمتر شود، عروق کوچک در بدن نیز باریک تر می شوند و این امر باعث می شود که خون به راحتی نتواند در رگ ها جریان داشته باشد و به اصطلاح گفته می شود که فرد دچار فشار خون بالا شده است.
چه عواملی روی فشار خون تاثیر دارند؟
در ابتدا لازم است بدانیم برخی عوامل و عادات غلط می توانند باعث بالا رفتن فشار شوند و فشار خون را به صورت کاذب بالا نشان دهند. از جمله این عوامل:
- سیگار کشیدن
- استرس داشتن
- سرد شدن هوا
- ورزش کردن
- غذا خوردن بیش از اندازه (معده پر و سنگین)
- نگه داشتن ادرار (مثانه پر)
- مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین و الکل
- برخی اقلام دارویی
بنابراین برای اندازه گیری دقیق فشارخون توصیه می شود الکل، کافئین و سیگار مصرف نکنید و حتی الامکان ۳۰ دقیقه از زمان ورزش و جنب و جوش بگذرد و بعد فشار خون اندازه گیری شود. بهتر است در زمان مشخصی از روز (همه روزه) فشار خون چک شود.
اعداد روی دستگاه فشارخون دیجیتال
فشار خون همواره با ۲ عدد خوانده و بررسی می شود، برای مثال منظور ما عددی است که به صورت ۱۲ روی ۸ یا ۱۲/۸ گزارش می شود، یعنی میزان کاهش یا افزایش فشارخون توسط این دو عدد تعیین می شود، عدد اول گزارش (۱۲) به عنوان فشارخون سیستولیک و عدد دوم (۸) به عنوان فشارخون دیاستولیک شناخته می شوند.
سیستول به فشار سرخرگ ها هنگامی که قلب، خون را پمپاژ می کند اطلاق می شود و دیاستول فشاری را که قلب در حال استراحت است (بین ضربان ها) گزارش می دهد. که لازم است به خاطر داشته باشید، عدد سیستول همواره بزرگتر از عدد دیاستول است.
بعد از گرفتن فشار خون با فشارسنج دیجیتالی، دستگاه ممکن است به شما ۳ عدد را نشان بدهد. عدد اول نشان دهنده فشار سیستول، عدد دوم فشار دیاستول و عدد سطر سوم بیانگر ضربان قلب شماست. که البته ممکن است بعضی از فشارسنج ها عدد سوم را نشان ندهند.
نحوه خواندن اعداد فشارسنج دیجیتالی
در ادامه آموزش کار با فشارسنج دیجیتالی را به شما آموزش میدهیم، اما لازم است نحوه خواندن اعداد فشارسنج هم بلد باشید. بعد از گرفتن فشارخون با دستگاه دیجیتالی، در سطر اول صفحه نمایش دستگاه، یک عدد ۳ رقمی و در سطر دوم یک عدد ۲ رقمی نمایش داده می شود.
عموما برای سادگی کار ما رقم آخر این اعداد را نمی خوانیم؛ یعنی به طور مثال، اگر دستگاه پس از گرفتن فشارخون در سطر اول عدد ۱۲۵ و در سطر دوم عدد ۷۰ را نشان بدهد، ما این اعداد را به این صورت گزارش میدهیم: فشارخون ۱۲ روی ۷ است.
نکته: مقدار سیستول بهتر می تواند میزان فشار خون و بیماری های قلبی و عروقی را مخصوصا در افراد ۵۰ سال به بالا که بیشتر در معرض بیماری فشارخون هستند نشان دهد. در نتیجه عدد اول (سیستول) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
آموزش کار با فشار سنج دیجیتالی
نحوه کار با فشارسنج دیجیتالی بسیار راحت است اما لازمه انجام این کار داشتن دقت و تمرکز در حین اندازه گیری و شنیدن دقیق ضربان است. نحوه کار با فشار سنج دیجیتالی بازویی بسیار راحت است. کافی است زمانی که قصد اندازه گیری فشار خون خود را دارید بازوبند آن را بر روی بازوی خود به درستی ببندید و سعی کنید که در زمان کار و اندازه گیری با دستگاه از صحبت کردن خود داری کنید.
بعد از بستن بازوبند دستگاه فشار سنج کافی است که دکمه روشن شدن یا ON دستگاه را فشار دهید تا دستگاه شروع به کار کند. بعد از اتمام کار دستگاه که با صدا در آمدن بوق و یا آلارم خود دستگاه اعلام می شود می توان با خواندن اعدادی که بر روی دستگاهی به نمایش در آمده اند میزان بالا و پایین بودن فشار خون را مشاهده کرد.
محدوده های فشارخون
برای افرادی که دارای فشار خون نرمال طبیعی هستند، فشار خون خون نرمال عدد بالا (فشار سیستولیک) باید در حدود عدد ۹۰ تا ۱۲۰ باشد و برای عدد کوچک تر (فشار دیاستولیک) باید در محدوده عدد ۶۰ تا ۸۰ قرار داشته باشد.
در بزرگسالان میزان فشار خون طبیعی در محدوده ۱۲۰ روی ۸۰ میلی متر جیوه تا عدد ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه باید قرار داشته باشد. لازم است که مقدار و میزان فشار خون به صورت دقیق مورد بررسی قرار بگیرد زیرا هر عدد فشار خون در هر محدوده ای که باشد بالا و پایین بودن استاندارد فشار خون را نشان می دهد.
میزان فشار خون بالا، اعداد بالای ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه می باشد. اعداد فشار خون اگر کمتر از ۱۲۰ و کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه باشند یعنی فرد دارای فشار خون نرمال است. اگر اعداد بین ۱۲۰ تا ۱۳۹ و یا همچنین بین ۸۰ تا ۸۹ باشد به این معنی است که فرد دارای فشار خون بالا است.
اگر اعداد نمایش داده شده بین ۱۴۰ تا ۱۵۹ باشد و همچنین عدد کوچکتر بین ۹۰ تا ۹۹ باشد این اعداد نیز نشان دهنده فشار خون بالا محسوب می شوند. این ارقام گزارش شده در کودکان و نوجوانان متفاوت است و فقط در بزرگسالان این اعداد را می توان این گونه به حساب آورد.
اگر در اندازه گیری فشار خون میزان فشار خون گزارش شده هیپرتنشن و یا همان فشار خون بالا طبق اعدادی که گفته شد گزارش شوند فرد باید سریع به پزشک مراجعه کند و از بالا تر رفتن فشار خون سریعا خودداری و جلوگیری کند.
راهنمای اندازه گیری فشار خون
- قبل از اندازه گیری فشار به صورت آرام و بدون استرس برای چند لحظه بنشینید، برای رفع استرس احتمالی چند نفس عمیق بکشید و سعی کنید آرام شوید.
- در جای بی سر و صدا و با دمای محیطی متعادل برای اندازه گیری فشار خون بنشینید.
- بهتر است قبل از اندازه گیری به دستشویی بروید.
- لباس گشاد بپوشید و آستین خود را تا جای ممکن بالا بزنید. در غیر اینصورت بهتر است لباستان را در آورید.
- روی صندلی نزدیک میز برای ۵ تا ۱۰ دقیقه بنشینید و استراحت کنید.
- بازوی شما بایستی در امتداد قلبتان قرار گیرد. اگر اینطور نیست زیر دستتان بالش یا کوسن بگذارید.
- دستتان را طوری روی میز قرار دهید که کف دستتان به سمت بالا قرار بگیرد.
- صاف بنشینید و به صندلی تکیه دهید.
- پاهایتان روی زمین قرار بگیرند، یعنی به حالت جمع کرده در شکم یا روی هم انداخته نباشند. پا روی پا انداختن می تواند فشار خون را بالا ببرد.
- در حین اندازه گیری فشار نباید صحبت کنید یا تلویزیون ببینید یا حتی روزنامه بخوانید.
نحوه گرفتن فشار خون با دستگاه فشارسنج دیجیتالی
- حباب پلاستیکی را در دست راستتان نگه دارید و کاف را دور بازوی چپ ببندید.
- دکمه روشن دستگاه را فشار دهید تا دستگاه بادکننده فعال شود یا در مدل نیمه خودکار، پمپ دستی را فشار دهید تا کاف از هوا پر شود، اینکار را تا ۳۰ میلیمتر بالاتر از فشار معمول خود انجام دهید.
- به صفحه دیجیتال نگاه کنید. هم فشارخون سیستولی و هم فشارخون دیاستولی نشان داده خواهد شد. در بعضی مدلها ضربان قلب نیز نشان داده می شود.
- دکمه تخلیه را فشار دهید تا کاف بطور کامل خالی شود.
- اگر می خواهید فشارخون را دوباره اندازه گیری کنید، ۱ دقیقه صبر کنید.
- اندازه فشارخون خود را ثبت کنید. تاریخ، ساعت اندازه فشار دیاستول و سیستول، ضربان قلب و بازویی که فشار گرفته اید را در دفتر خود یاداشت خود کنید. بهتر است شرایط محیطی مثل ورزش کردن، غذا یا حادثه استرس آور را هم یادداشت نمایید.
حداقل سالی یک بار و به خصوص در اول زمان خرید دستگاه برای اطمینان از صحت کار دستگاه، فشار سنج را همراه خود به مطب دکتر معالج ببرید. اینکار با مقایسه فشارخون شما و فشارسنج کلینیک برایتان انجام می شود.
نکات مهم قبل از اینکه بخواهید فشارتان را چک کنید
- فشار خون در طول روز کمی متفاوت است و غالبا صبحها کمی بالاتر است. همینطور فشار اندازه گیری شده در منزل معمولا ۵ درجه کمتر از فشار خون در مطب است.
- افزایش دائم فشارخون خود را به پزشکتان اطلاع دهید. از پزشکتان بپرسید که در صورت بالارفتن فشار و قرائت چه عددی بایستی به او در این مورد اطلاع دهید و به مرکز درمانی مراجعه کنید.
- قبل و هنگام اندازه گیری فشار خون آرام بنشینید.
- اگر عصبی یا ناراحت باشید فشار خون شما به صورت موقت بالا می رود. در زمان اندازه گیری فشار صحبت نکنید.
- کاف را دور بازو بدون لباس ببندید.
اصطلاحات دستگاه فشار خون
مدیریت فشارخون خود در خانه میتواند گیج کننده باشد. لیستی از اصطلاحاتی که برای دانستن مفید است در زیر آورده شده است.
- فشار خون: نیروی خون بر دیواره های شریان.
- هایپرتنشن (hypertension): فشار خون بالا
- هایپوتنشن (hypotension): فشار خون پایین
- شریان براکیال (بازویی): رگ خونی ای که از شانۀ شما تا پایین آرنج میرود. شما فشارخون خود را در این شریان اندازه میگیرید.
- فشار سیستولی: بالاترین میزان فشار در یک شریان هنگامی که قلب شما به بدنتان خون پمپ میکند.
- فشار دیاستولی: کمترین میزان فشار در یک شریان هنگامی که قلب شما درحال استراحت است.
- اندازه گیری فشارخون: حساب کردن مقدار هردوی سیستولی و دیاستولی. به این شکل که مقدار سیستولی اول و مقدار دیاستولی دوم، نوشته یا نمایش داده میشود. مثلاً 80/120. این یک مقدار عادی فشارخون است.
فشارسنج دیجیتال، بهترین گزینه برای اندازه گیری فشارخون در محیط های خانگی
اگر با بیماری خاصی مواجه هستید و یا در طور هفته و ماه، نیاز دارید که چند بار فشار خون خود را اندازه گیری کنید، توصیه می کنیم حتما اقدام به خرید فشارسنج دیجیتال کنید. چرا که کار با این دستگاه ها بسیار اسان بوده، و می توانید در کوتاه ترین زمان، به راحتی میزان فشارخون خود را اندازه گیری نمایید.
حالا که با نحوه کار کردن با دستگاه فشارسنج دیجیتال آشنایی دارید و همچنن می توانید به راحتی و اسانی، تمامی اعداد نوشته شده بر روی این دستگاه ها را بخوانید، بهترین زمان برای خریداری این دستگاه است.