نخود گیاهی است که خواص فراوانی دارد و برای سلامتی بدن عالی است. در گذشته از نخود در انواع غذاها استفاده می شد اما متاسفانه امروزه نخود که بسیار مفید و پرانرژی است از سفره ایرانیان در حال حذف شدن است. نخود نوعی بنشن است که سرشار از پروتیین، فیبر و کربو هیدرات ها بسیار پیچیده است. دو نوع نخود وجود دارد:نخود زرد بیشتر در خاور میانه و آمریکای شمالی و نخود سیاه در هند، پاکستان و اتیوپی یافت می شود.
نخود گياهي است يكساله و از خانواده حبوبات كه بلندي بوته آن به حدود 30 سانتيمتر مي رسد .
ساقه اين گياه پوشيده از تارهاي غده اي است . برگهاي آن مركب از 13 تا 17 برگچه كوچك و دندانه دار مي باشد . گلهاي آن سفيد رنگ مايل به قرمز يا آبي بطورتك تك بر روي ساقه قرار درد . ميوه آن بصورت نيام و غلاف آن كوچك ،متورم و نوك تيز بطول 2 تا 3 سانتيمتر است كه در آن يك دانه نخود به رنگ نخودي يا سياه قرار درد .
نخود يكي از حبوبات مغذي و انرژي زا وپر مصرف است.
نخود همچنين داراي مقدر بسيار كمي ارسنيك ، اسيد اگزاليك ، اسيد استيك و اسيد ماليك و املاح كميابي نظير بر ، ليتيوم و مس است . ضمنا داراي موادي مانند لسيتين ، گالاكتان ، ساكاروز ،دكستروز و سلولز در نخود وجود دارد.
نخود بعلت دارا بودن اسید هاي آمينه مختلف ، ويتامين ها و مواد معدني غذاي بسيار خوبي است .
نخود از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و با همه خواص بيشماري كه درد نفاخ و دير هضم مي باشد و نبايد در خوردن آن افراط كرد .
نخود حاوی مواد معدنی و مواد مغذی از جمله منیزیم، کلسیم، اسید فولیک، روی، آهن، فسفر، پتاسیم، ویتامین B6 ، ویتامین C و آنتی اکسیدانها است که اینها خواص نخود برای سلامتی را فراهم میکنند. در ادامه به بررسی برخی از خواص نخود میپردازیم.
نواص نخود برای پوست:نخود سرشار از منگنز است و منگنز مادهای است که موجب بهبود سلامت پوست شده و موجب کاهش خطوط و چین و چروک پوست میشود. منگنز به پوست کمک میکند تا برای مبارزه با هجوم رادیکالهای آزاد انرژی تولید کند و از این طریق از ایجاد چین و چروک ممانعت کند. منگنز موجب افزایش توانایی پوست برای نگهداری آب میشود. با کمک نخود میتوانید ماسکی برای روشن شدن پوست و لایه برداری از آن تهیه کنید. برای لایه برداری پوست ترکیب آرد نخود با زردچوبه بسیار مفید و موثر است. این ترکیب موجب بهبود بافت پوست شده و پوست را مرطوب میکند. برای تهیه این ماسک باید ابتدا آرد نخود، زردچوبه و ماست یا شیر را با هم مخلوط کنید و خمیر حاصل شده را روی پوست صورت خود بگذارید و اجازه دهید برای مدت زمان ده تا پانزده دقیقه روی پوست صورت شما مانده و سپس صورت خود را بشویید.
همچنین نخود برای کاهش لکههای حاصل از پیری نیز مفید است. برای بهره مندی از این خواص نخود باید ابتدا به خوبی نخود را بپزید و بعد له کنید و به نخودهای له شده کمی آب اضافه کنید تا شکل خمیری نرمی به خود بگیرد. این خمیر به دست آمده را روی پوست صورت و دست خود بمالید. از دیگر خواص نخود تاثیر مهم آن در درمان لکودرما است. برای کاهش لکههای سفید لکودرما باید ابتدا یک فنجان نخود را همراه با هشت گرم تریفالا چورنا و آب خیس کنید و اجازه دهید این مخلوط ۲۴ ساعت استراحت کند. بعد از جوانه زدن از آن استفاده کنید.
خواص نخود برای مو:نخود سرشار از ویتامینهای A، B و E است و علاوه بر ویتامینها حاوی اسید چرب امگا۶ است که اینها میتوانند موجب افزایش رشد موها شوند. این مواد مغذی موجود در نخود موجب حفظ سلامت پوست سر میشوند و گردش خون در پوست سر را افزایش میدهند. از دیگر خواص نخود کمک به درمان شوره سر است. برای درمان شوره سر به کمک نخود باید شش قاشق غذاخوری از آرد نخود را با آب ترکیب کنید تا یک خمیر به دست آید، خمیر حاصل شده را روی موهای خود بگذارید و اجازه دهید چند دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید. این کار موجب رفع شوره سر و جلوگیری از عفونت میشود.
خواص نخود برای رفع موهای زائد صورت:برای از بین بردن و براشتن موهای زائد صورت میتوانید زردچوبه و آرد نخود و کمی آب را ترکیب کنید تا یک ترکیب خمیری به دست آید. خمیر حاصل شده را مانند اسکراب روی پوست صورت بگذارید و اجازه دهید برای مدت زمان پانزده دقیقه روی پوست شما باقی بماند و سپس بشویید. برای حاصل شدن نتیجه یک ماه به صورت مرتب از این ترکیب استفاده کنید.
خواص نخود برای قند خون:بدن کربوهیدراتهای پیچیده را به تدریج هضم میکند و آنها را به عنوان انرژی ذخیره میکند و بعدا از آنها استفاده میکند. نخود سرشار از این کربوهیدراتهای پیچیده است. برخی از کربدهیدراتها قند خون را به سرعت افزایش داده و منجر به نوسانات میشوند اما کربوهیدراتهای موجود در نخود اینگونه نیستند.
نخود برای سیستم ایمنی:نخود، سرشار از آهن است که به انتقال اکسیژن در بدن کمک می کند و سبب حفظ قدرت سیستم ایمنی می گردد و برای متابولیسم خوب، لازم و ضروری است.
نخود برای کاهش خطر التهاب:نخود نیز حاوی مواد مغذی دیگری به نام کولین است.این جز انعطاف پذیر در نخود چرخه خواب را بهبود می بخشد، حرکت ماهیچه ها را افزایش می دهد و حافظه را بهبود می دهد. بهترین مزیت این است که بدن توانایی جذب چربی را افزایش می دهد، که راهی طولانی در کمک به افزایش دفاع بدن در برابر التهاب دارد.
خواص نخود برای کاهش کلسترول:یکی دیگر از خواص نخود این است که موجب کاهش سطح کلسترول بد میشود. نخود با داشتن دیس لیپیدمی از تجمع کلسترول در بدن جلوگیرب میکند. سطح کلسترول بد یعنی LDL را با جای دادن سه چهارم فنجان نخود در رژیم غذایی خود میتوانید کاهش دهید. با کاهش سطح کلسترول بد نرخ ابتلا به سکته و بیماریهای قلبی نیز کاهش مییابد.
خواص نخود برای بهبود قلب و عروق:نخود با کاهش سطح کلسترول بد میتواند به رفع مشکلات قلبی عروقی کمک کند. نخود با داشتن فیبر تمام چربیهای اطراف اندامها از جمله قلب را جمع آوری کرده و موجب بهبود سلامت قلب میشود.
خواص نخود برای سلامت استخوان:نخود مقادیر مناسبی از آهن و کلسیم را دارد. همچنین مواد مغذی دیگری نیز دارد که در سلامت و استحکام استخوان موثر است. نخود همچنین حاوی فسفات لست که فسفات و کلسیم از مهمترین مواد برای ساخت استخوانها هستند. البته توجه کنید که زیاده روی در مصرف فسفر و کلسیم موجب از بین رفتن استخوان میشود.
خواص نخود برای سنگ کلیه:یکی دیگر از خواص نخود این لست که در صورت مصرف نخود میتوان از بروز سنگ کلیه جلوگیری کرد. نصف فنجان نخود را در آب خیس کنید و یک شب آن را کنار بگذارید و روز بعد آن را همراه با عسل میل کنید تا از ابتلا به سنگ کلیه جلوگیری کنید.
خواص نخود برای خواب آرام:نخود حاوی اسید آمینههای تریپتوفان و سرتونین که این دو اسید آمینه برای خواب ضروری هستند. مصرف روزانه نخود میتواند منجر به خوابی آرام شود.
خواص نخود برای زنان باردار و جنین:نخود غنی از فولات است که فولات یک ماده ضروری برای زنان باردار است و همچنین فولات در رشد درست مغز جنین موثر و مفید است.
نخود حاوی منیزیم است:12.5 گرم (یا یک قاشق سوپ خوری)نخود تقریبا حاوی حدود 14.4 میلی گرم منیزیم است.مطالعات علمی بیشماری در مورد مردان مشخص کرده اند که کمبود منیزیم می تواند به طور غیر مستقیم مسئول کاهش تستوسترون شود متاسفانه، کمبودهای منیزیم در اکثر مردم آمریکا رایج است.
مردم معمولا مقدار توصیه شده از منیزیم را از طریق منابع غذایی عادی دریافت نمی کنند اگر آن ها را با دیگر غذاهایی که تستوسترون دارند (مانند ماهی و سبزیجات)ترکیب کنید، حتی لازم نیست از مکمل های استفاده کنید تا سطح هورمون خود را تنظیم کنید.با این حال، قویا توصیه می شود که قبل از انجام هر کاری با یک متخصص پزشکی مشورت کنید میزان در مردان به میزان قابل توجهی کاهش یافته است اما این مشکل همچنین دارد به مساله ای در مردان جوان تبدیل می شود سطوح در مردان به علت پروتئین کم کاهش یافت در نتیجه بدن شروع به تولید هورمون مردانه می کند این آنزیم ها با موفقیت به بدن متصل می شوند، که آن را برای استفاده از آن ها غیر ممکن می سازد مطالعه دیگر نشان داد که تستوسترون به جای اتصال با گلوبین، تصمیم به پیوند با منیزیم دارد این پیوند، سطح هورمون را افزایش می دهد، بنابراین بدن مزایای قدرتمند را تامین می کند.
نخود حاوی منگنز:یک فنجان نخود پخته شده تقریبا حاوی حدود 1.69 میلی گرم منگنز است فواید بسیاری برای این ماده مغذی مهم وجود دارد منگنز با افزایش مقدار ماده معدنی به رشد بهینه استحکام استخوان ها کمک می کند در این زمینه، نخود می تواند رژیم غذایی شگفت انگیزی برای زنان پس از یائسگی باشد.
فقر منگنز در زنان مسن تر معمول است، بنابراین برای پر کردن سطوح این مواد معدنی بسیار مهم است تحقیقات علمی همچنین کشف کرده اند که فقر منگنز در زنان ممکن است منجر به پیشرفت پوکی استخوان شود علاوه بر این، منگنز به حذف سلول های بنیادی آزاد در بدن کمک می کند این سلول ها قادر به ایجاد سرطان و تعدادی از بیماری های ناتوان کننده است. اما منگنز دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است.بنابراین همراه با استفاده از مکمل های منگنز استفاده از یک یا دو فنجان نخود برای افزایش سطح این مواد معدنی نیز مهم است.
منبع خوب پروتئین:نخود می تواند 15 گرم پروتئین خالص در هر نصف فنجان به شما بدهد می توانید آن ها را بپزید، بخار پز کنید، و یا آن ها را در روغن زیتون سرخ کنید. فقط مطمئن شوید که با آمینو اسیدها (مثلا، تخم مرغ)بخورید کمبود پروتئین می تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله خستگی ماهیچه ای، خستگی، آب مروارید، اختلالات قلبی عروقی، ضعف سلامت پوست و تولید هورمون ناکافی شود از آنجا که پروتیین کاملا گیاهی است برای گیاهخواران در سراسر دنیا تبدیل به غذا شده است.
نخود منبع آهن:یک فنجان پر از نخود حاوی حدود 4.7 میلی گرم آهن است آهن یکی از مهم ترین مواد غذایی در بدن است کمبود آهن می تواند منجر به بیماری شود (شایع ترین آن کم خونی است).کم خونی مانع از تولید مقدار سالمی از گلبول های قرمز خون می شود. با عدم تعادل این سلول ها می توانید چندین تاثیرات زیان آور، از جمله ضعف، خستگی، گیجی و ناتوانی در انتقال مقدار سالم اکسیژن به بافت های بدنی خود را تجربه کنید (که باعث می شود آن ها در دراز مدت ضعیف علاوه بر آن کم خونی می تواند موجب مشکلاتی دیگر (مانند ریزش مو و ناخن های شکننده)شود خوشبختانه می توانید با استفاده از مکمل های آهن این مشکل را مهار کنید.
ویتامین ب کمپلکس نخود :نخود حاوی ب6،ب5 ، ب2 (ریبوفلاوین )، و ب1 (تیامین )هستند با توجه به گزارش ها متعدد، نخود در میان غنی ترین منابع ب6 است، که سیستم ایمنی را بهبود می دهد از آنجا که نخود نیز ویتامین ب5 دارد، می توانند به طور همزمان سیستم گوارشی و سیستم ایمنی را مراقبت کنند.
حاوی ویتامین آ (و بتا کاروتن):ویتامین آ برای حفظ سلامت استخوان و چشم خوب است و بتا کاروتن ماده ای خام است که به ویتامین آ تبدیل می شود.بتاکاروتن ماده مغذی ضروری است که به حفظ ایمنی کمک می کند و پوست را بهبود می دهد .
ویتامین ث نخود:نخود حاوی مقدار کمی از ویتامین ث است اگر چه ویتامین ث بیشتر در مرکبات یافت می شود (مانند پرتقال و گریپ فروت) 3.8گرم ویتامین ث در هر 100 گرم نخود وجود دارد ویتامین ث راهی خوب برای حفظ رگ های خونی ، داشتن پوست روشن و حفظ سلامت بافت ماهیچه است در حالی که مردان روزانه به مقدار 90 میلی گرم ویتامین ث ، زنان 75 میلی گرم نیاز دارند.
طرز تهيه هموس بقرار زير است.
حدود 300گرم نخود را كاملا بپزيد كه نرم شود و تقريبا آب آن تمام شود . آب دو ليمو ترش را بگيريد و با نخود پخته داخل مخلوط كن برقي بريزد كه كاملا له شود . سپس مقدر 100 گرم كره كنجد و يك چهارم سير له شده و جعفري و نمك و مقدري هم روغن زيتون بآن اضافه كرده و همه را بهم بزيند تا كاملامخلوط شود .
هموس را مي توانيد بصورت سرد براي ساندويج استفاده كنيد . هموس حتي چاشت خوبي براي بچه هاست كه به مدرسه مي روند.
مضرات خاصي براي آن بيان نشده است.